٧٥
٭ بخوان به نام پروردگارت.
قرآن کريم
بخش سوم
آموزش نشانه ها (يک)
٧٦
( بخش سوم: آموزش نشانه ها ( ١
اين بخش که به آموزش نشانه ها (الفبای فارسی) اختصاص دارد از درس اوّل شروع می شود و
شامل شش قسمت زير است:
قسمت اوّل: تصوير بزرگی است که برای ايجاد فضای مناسب برای شروع آموزش، بهانهٔ
ايجاد گفت وگو و يافتن واژهٔ کليدی طرّاحی شده است. معلّم می تواند برای ايجاد تحرّک و رقابت سالم
در مشارکت جمعی از اين تصوير استفاده کند.
قسمت دوم: شامل سه تا شش تصوير کوچک است که از متن تصوير بزرگ صفحه استخراج
و زير هر تصوير نام آن به خطّ خواندن نوشته شده است.
قسمت سوم: شامل واژه های کليدی هر درس است و در هر واژه يک صدا با رنگ قرمز آمده
که هدف اصلی درس، تدريس همان صداست؛ با اين توضيح که چون صدا به صورت مجرّد برای نوآموز
هيچ مفهومی را القا نمی کند، در قالب يک واژهٔ آشنا آمده است. سوق دادن نوآموز به يافتن رابطهٔ بين
تصويرها و نام آنها (= واژه های کليدی) مهمترين بخش آموزش است.کار اصلی معلّم پس از يافتن
واژه های کليدی، به همين قسمت متمرکز می شود. او ساده ترين واژ هٔ کليدی را از ميان واژه های کليد
 که از دهان بچّه ها گرفته است  انتخاب می کند و پس از آن به سمت صدای مشترک در واژ ه ها
حرکت می کند و صدای مشترک و جای آن را در واژه ها مشخص می نمايد و سپس به آموزش مکتوب
آن می پردازد و روی تخته می نويسد. تنها تفاوت آموزش کنونی با آموزش قبلی، استفاده از خط
انحنادار به جای خطّ زاويه دار است. پس از نوشتن و چند بار تمرين کردن، توجّه بچّه ها را به صفحهٔ
جلب می کند و از آنها می خواهد تا در کتاب کار بنويسند.اين تمرين پس از اتمام « کار » قرينهٔ کتاب
تدريس اين صفحه و تسلّط نسبی نوآموز بر آن، با نظارت معلّم انجام می گيرد.
توجّه: اگرچه برای شروع کار، بخش کردن واژه ها و صداکشی يادگيری را آسان می کند،
تجربه نشان داده است که ادامهٔ آن به شکل افراطی و تأکيد بر بخش کردن و صداکشيدن به ويژه زمانی
که نوآموز به حدّ قابل قبولی از تشخيص رسيده است، خسته کننده و ملال آور می شود و روند کار را
کُند می کند. بنابراين، در شيوهٔ کنونی به کاربرد بيش از حد آن توصيه نمی شود. اين مهم به تشخيص
همکاران محترم واگذار می شود تا در صورت ضرورت، به اندازهٔ لازم آن را به عنوان ابزاری برای
پيشبرد تدريس، (نه در جهت کند ساختن روند آن) به کار گيرند. با وجود اين، در سراسر اين کتاب،
٧٧
تمرين های بخش کردن و شمردن صداها آمده است.
قسمت چهارم:متن آهنگين و تقريباً کوتاهی است که هدف از آن آشنا شدن چشم نوآموز به
هيئت ديگری از واژه است؛ به شکلی يکپارچه به خطّ تحريری. معلّم می کوشد با کمک نوآموز، در
خواندن نوشته های اين قسمت با کلاس همراهی کند. توجّه شود که تمامی واژه های اين قسمت در
قسمت دوم با خطّ خواندن (نسخ) آمده است.
توجّه: هيچ ضرورتی ندارد که نوآموز صداهای اين واژه ها يا طرز نوشتن آنها را بداند؛ هدف
آشنا ساختن چشم نوآموز با هيئت کلّی واژه است.
قسمت پنجم: هيئت درشت و خوانای شکل يا اشکال حرف تدريس شدهٔ امروز است تا نوآموز
ابعاد مختلف آن را در گوشهٔ سمت چپ و پايين صفحه به خوبی از نظر بگذراند.
قسمت ششم: طرح انگشت اشاره است که حرف ديروز (با رنگ سياه)، حرف امروز (با
رنگ قرمز) و حرف فردا (با رنگ آبی) در سه جای مشخّص بدنهٔ آن نقش بسته است. اين حرف ها تا
پايان تدريس نشانه ها ( ١) افزايش خواهند يافت و نوآموز با يک نگاه به انگشت اشاره آنچه را تاکنون
آموخته، هميشه پيش چشم خواهد داشت و از افزايش روند آموزش خوشحال می شود.
آنچه ممکن است در اين بخش (تنها در همين بخش) برای همکاران محترم ايجاد ابهام و نگرانی
کند، استفاده از حروفی است که نوآموز نخوانده و نديده است. بايد توجّه داشت که کودک در اين
مرحله از شکل هر تصوير، نام آن را کشف خواهد کرد و وقتی نام هر شکل را در زير آن می بيند، بين
شکل و نام، رابطهٔ عينی برقرار می کند، از اي ن رو، همهٔ واژه هايی که در اين مرحله از آموزش برگزيده
شده اند، واژه های عينی و محسوس يا ملموس زبان هستند تا به وسيلهٔ نشان دادن شکل، قابل شناسايی
باشند. از آن گذشته با استفاده از اصل تمرين و تکرار و مطرح کردن همين واژه ها در درس بعدی، کار
يادگيری آسان می شود.
توجّه: در نظر گرفتن اين اصل ضروری است که در اين مرحله از نوآموز انتظار نمی رود
که تمامی واژه های داده شده را به راحتی بخواند و بنويسد، بلکه هدف از آموزش اين بخش، فقط
يادگرفتن شکل های قرمز رنگ و صدای آنهاست. نبايد برای يادگيری تمام واژه ها، نوآموز را در فشار
را می آموزد، جای نگرانی نيست چون بعداً در صفحهٔ ٢٨ با « آ» گذاشت. اگر در صفحهٔ ٢٧ تنها شکل
را به راحتی بخواند و بنويسد. « آب و بابا » می تواند واژهٔ « ب» آموختن شکل
٧٨
درس اوّل: آب  باران
اهداف درس
١- معرفی آموزش صدا و نشانهٔ(آ ا) و (ب ب)
٢- تقويت توانايی خواندن و نوشتن صدای (آ ا) و (ب ب) در کلمات
٣- تقويت توانايی خواندن کلمات متناسب با تصوير
٤- نقش آب و باران در طبيعت و زندگی
٥- آشنايی با گردش آب در طبيعت
٦- توجّه و علاقه به استفادهٔ صحيح از آب و صرفه جويی آن
٧- توجّه و علاقه به تميز و سالم نگه داشتن آب
٨- آشنايی با رنگ آبی در طبيعت
٩- آشنايی با موارد استفاده از آب و باران
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
آ ا آب  آبی  دريا 
ب ب باران  آب  باد 
« کار » فعْاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
١ گوش کن و بگو: توجه به تشکيل ابر در آسمان
و ريزش باران، تشخيص صدای ( آ، ب) در کلمات
مختلف، بيان کردن
٢ ببين و بگو: داستانی در ارتباط با يک چرخهٔ آب
٣ بگرد و پيدا کن: پيدا کردن تصاوير و کلمات مربوط
به درس مثل آب، آبی و...
٤ به دوستانت بگو: موارد استفاد هٔ صحيح از آب،
استفاده از وسايل مخصوص در يک روز بارانی مثل
چتر و...
٥  بازی: کشيده گفتن مصوّبات (آ ا)
٦  کتاب خوانی: تعريف کردن خلاصه ای از داستان
هفتهٔ گذشته که در کلاس خوانده شد.
١ بنويس: صحيح نوشتن شکل نشانهٔ (آ ا)
و (ب ب)
٢ کامل کن: جايگزين کردن نشانهٔ (آ ا) و
(ب ب) در جاهای صحيح خود در کلمات
مختلف
٣ تشخيص صداهای مختلف کلمات خوانده
شدهٔ (آب و بابا)
٤ رنگ آميزی
٧٩
روش های پيشنهادی برای تدريس و آموزش شکل و صدای (آب)
فعّاليّت: معلّم با ليوان آبی وارد کلاس می شود.
الف  پازلی (جورچينی) سه تکّه از مفاهيم درس برای دانش آموزان هر ميز تهيه شود تا گروه ها
پس از درست کردن پازل (جورچين) در مورد آنچه می بينند، در گروه صحبت کنند مثلاً:
١ دريا با ماهی های رنگارنگ و آسمانی آبی.
٢ آسمان آبی با تکّه های ابر سفيد.
٣ منظره ای با آسمان آفتابی که بچّه ها در کنار دريا بازی می کنند.
٤ قايقی بر روی آب دريا روان است.
٥  منظره ای از دريا که در خطّ افق کشتی بادبانی روی دريا قرار دارد.
ب  تصويری از دريا در اختيار هر گروه قرار گيرد تا گروه ها راجع به آنچه در تصوير می بينند،
بحث کرده و در قالب کلمه يا جمله بيان کنند.
ج  معلّم می تواند از تصوير کتاب برای بحث و گفت وگو در گروه دانش آموزان استفاده کند معلّم
با انتخاب يکی از سه روش بالا دانش آموزان را به ديدن، شنيدن، فکر کردن و سخن گفتن وا می دارد
و اشکالات تلفّظی و گفتاری آنان را شناسايی و رفع می کند و نمايندهٔ هر گروه آنچه را ديده است برای
ديگران در قالب جملاتی بيان می کند. سعی شود تمام شاگردان در بحث کلاس شرکت کنند. (معلّم در
درس های بعدی نيز به اين نکات توجّه می کند.)
دانش آموزان با راهنمايی و هدايت معلّم به مفاهيم مورد انتظار در تصوير دست می يابند و آنها را
به زبان می آورند. بهتر است اين کلمات را خود دانش آموزان بيان کنند.
شگرد هايی برای پوياسازی آموزش و يادگيری
١ گروه بندی
 با توجه به تعداد دانش آموزان کلاس و تعداد اعضای هر گروه، کارت هايی طراحی می کنيم که
استفاده های آب را نشان دهد؛ (برای اين کار، دانش آموزان به گروه های ٣ نفری تقسيم می شوند.)
 با توجه به تصوير، هر گروه يک جمله برای تصوير کارت خود بيان کند.
 با توجه به تصوير، هر گروه يک نام برای گروه خود انتخاب کند و از طريق نمايندهٔ گروه به
کلاس ارائه دهد.نام انتخابی همهٔ گروه ها را روی برگه هايی می نويسيم و روی ميز گروه يا روی ديوار
آ ا٨٠
بالای ميز گروه نصب می کنيم.
٢ ارائۀ يک کار هنری
به هر دانش آموز برگهٔ سفيد می دهيم و از او می خواهيم يک نقاشی بکشد که در آن قايق باشد.
[تذکر: می توان اين فعاليت را روز قبل، به عنوان فعاليت خارج از کلاس تعيين کرد تا روز تدريس به
کلاس بياورند.]
٣ تصويرخوانی
از کودکان می خواهيم نقاشی خود را در گروه به هم نشان بدهند و دربارهٔ آن بحث و گف ت وگو
کنند و چند نفر آنچه را کشيده اند، برای کلاس بيان کنند. در ادامه با طرح سؤال های جهت دار آنها را
راهنمايی می کنيم:
٤ تقويت مهارت مقايسه و سنجش
را باز کنند و نقاشی خود را با تصوير بزرگ کتاب « فارسی » از دانش آموزان بخواهيم کتاب
مقايسه کنند.
با طرح سؤال در گروه خود، در بارهٔ سؤال ها فکر کنند و با هم فکری يکديگر نماينده ای تعيين
کنند تا پاسخ را به کلاس گزارش دهد.
٥  بيان عواطف و احساسات
همهٔ دان شآموزان چشمان خود را ببندند و احساس کنند در سايهٔ درختی کنار رود نشسته اند. پس
از مدتی چشمان خود را باز کنند و احساس خود را برای ديگران بيان کنند. (پاسخ به صورت فردی)
٦  تقويت مهارت خوب ديدن، خوب سخن گفتن و خوب گوش دادن
از افراد گروه بخواهيم به تصوير بزرگ کتاب خوب نگاه کنند ابتدا هرکس آنچه را که می بيند
برای خودش تعريف کند. سپس آن را برای دوستان خود در گروه به نوبت تعريف کند. اعضای هر
گروه از بين خودشان يک نفر را به نمايندگی گروه تعيين کنند تا آنچه در مورد تصوير گفته اند، به کلاس
گزارش دهد. در اين هنگام، وقتی نمايندهٔ گروه کلمهٔ کليد را بازگو می کند، از فرصت استفاده کنيم
و همان واژه را با تأکيد مجدد، ادا کرده، به صورت رسا و بلند و با آهنگی که نشان دهندهٔ توجه باشد،
تکرار کنيم.
٧ تمرين خواندن به شيوه های متفاوت
خواندن مهارتی است که به گونه های مختلف و با تغيير لحن و آهنگ می تواند انجام گيرد، اگر
بخواهيد، می توانيد بهتر از اين آموزش بدهيد و فرصتی را برای تمرين دانش آموزان معين کنيد.
٨١
٨  تعيين فعاليت خارج از کلاس
باشد، در سمت راست و « آ» شکل که صدای اول آنها « ٣ يا ٥ » دانش آموزان در دفتر تمرينشان
در اول آنها نباشد، در سمت چپ ورق دفتر خود بکشند يا بچسبانند. « آ» شکل که صدای « ٣يا ٥ »
نباشد. « آ» باشد. صدای اول آن « آ» صدای اول آن
اهداف:
در کلمه های ديگر « آ» تشخيص صدای
در کلمه « آ» تشخيص و دسته بندی کلمات برحسب جای صدای
« آ ا » ٩  طراحی با شکل نشانۀ
طراحی کنيد، در دفتر نقاشی بکشيد. « آ ا » آنچه می توانيد با دو شکل
آ
١٠  نمايش نوشتن
کلمات آب  دريا  آبی را روی تابلو می نويسيم و هنگام نوشتن روی تابلو، توجه دانش آموزان
را به حرکت دستمان جلب می کنيم. از دانش آموزان می خواهيم به دستور زير عمل کنند:
را در کلمهٔ آب در خط بسته بگذاريد. « آ »  کلمهٔ آب را روی تابلو پيدا کنيد و صدای
را در کلمهٔ دريا رنگی کنيد. « ا»  کلمهٔ دريا را پيدا کنيد و با گچ رنگی صدای
را در کلمهٔ آبی با گچ رنگی پررنگ کنيد. « آ »  کلمهٔ آبی را روی تابلو پيدا کنيد و صدای
١١  آموزش دو شکل نوشتاری نشانۀ (آ  ا) به تفکيک
را در سمت راست تابلو آموزش می دهيم. « آ  ا » طريقهٔ نوشتن
١٢  نوشتن
وقتی دانش آموز، نوع نشانه و محل آن را تشخيص داد و تمرين کرد، از او می خواهيم يکی از
دو شکلی را که در سطرهای بالا تمرين کرده، برای کامل کردن نام تصويرها بنويسد.
نمونه فعاليت آموزشی ١: آب، دريا، آبی
فعّاليّت ١: دانش آموزان در گروه های خود دربارهٔ آب، دريا و چيزهای ديگری که در تصوير
وجود دارد بحث و گفت وگو می کنند و با راهنمايی معلّم به رنگ ها، رنگ آبی، دريا و... توجّه کنند.
٨٢
معلّم با استفاده از تصوير اين درس يا تصاويری که متناسب با اين درس است، بحث و گف ت وگو دربارهٔ
آب را آغاز کند و دربارهٔ موارد استفاده از آب برای آشاميدن، فايدهٔ لوله کشی و آب پاک و سالم و
گردش آب در طبيعت، ابر، باران، برف و آب شدن برف قلّه های کوه ها، جاری شدن آن و تشکيل آب
رودخانه بحث را ادامه دهد و با قدم زدن در بين گروه ها، اشکالات تلفّظی و گفتاری دانش آموزان را
رفع کند به طوری که اعضای هر گروه يا نمايندهٔ هر گروه مطالب مورد بحث را در حضور جمع بيان
کنند.
فعّاليّت ٢: توجّه دانش آموزان را به تصاوير کوچک زيرنگاره ها جلب می کند. از آنها می خواهد
در گروه صحبت کنند و حدس بزنند هر تصوير چه کلمه ای را نشان می دهد.
پس از بحث و گفت وگو در کلاس، دانش آموزان را راهنمايی می کند که تصوير را با شکل کلمه
مطابقت دهد و سپس آن را تلفّظ کند.
کلمات اين درس: آب، دريا، آبی
فعّاليّت ٣: معلّم همچنين توجّه بچّه ها را به رنگ حروف جلب می کند و می گويد صدايی که
امروز ياد گرفتيم، با رنگ قرمز نوشته شده است. بچّه ها در گروه آن را پيدا کرده و شکل آن را ببينند و
دو شکل دارد. در روی تابلو می نويسد و به « آ  ا » صدای آن را ادا کند. معلّم اشاره می کند که صدای
در وسط و آخر کلمه اشاره می کند، (آ) اوّل، (ا) غير اوّل. « ا» در اوّل و شکل « آ» شکل
آموزگار دانش آموزان را تشويق می کند که کلمات زير هر تصوير را با هم و تک تک
بخوانند.
فعّاليّت ٤: پس از فعّاليّت ٣، دانش آموز به راحتی می تواند متن درس را بخواند و هر جا
که دچار مشکل شد، شکل کلمه را با تصوير کوچک تطبيق دهد و آن را بخواند. سپس آموزگار به
خواندن تمام دانش آموزان توجّه کند و می کوشد شکل، صدای آ  ا را در کلمات مختلف به آنها نشان
دهد و مرتب اشاره کند. (بدون نگاه کردن به تصوير)
نمونه فعاليت آموزشی ۲
وسايل: کارت های رنگی برای گروه بندی، نوار کاست مربوط به صدای آب. کارت های
تصويری مربوط به صدای پخش شده، نگارهٔ آب يا نوشتهٔ آب، برچسب صدا آ ا، رنگ گواش، لاجورد،
پودر گچ، تصوير بدون رنگ.
٨٣
فعّاليّت معلم فعّاليّت فراگيرنده
١ ابتدا کارت های رنگی را به طور تصادفی ميان
دانش آموزان پخش کنيد و از آنان بخواهيد که براساس
رنگِ کارت خود، در يک گروه قرار گيرند
 دانش آموزان پس از انتخاب کارت در داخل
گروه های هم رنگ قرار می گيرند.
 کارت های رنگی را دريافت می کنند.
 براساس تشابه رنگ ها در گروه قرار می گيرند.
دانش آموزان با توجّه به شش نمونهٔ رنگ آبی و يا س ه رنگی آبی در اندازه های بزرگ و کوچک
تقسيم می شوند. انتخاب رنگ کارت براساس رنگ آبی موجود در طبيعت است.
٢ از دانش آموزان بخواهيد به رنگ کارت های خود
نگاه کنند و پس از مشورت با يکديگر به اين سؤال پاسخ
«؟ اين رنگ ها را در چه جاهايی ديده ايد » . دهند
٣ نوار صوتی مربوط به صداهای آب در طبيعت
را که شامل صدای باران، آبشار، دريا، چکّه چکّه
آب، آب بازی کودکان، ريختن آب داخل ليوان و...
است، برای دانش آموزان پخش کنيد و از آنان بخواهيد
به دقّت به صداهای پخش شده گوش دهند، سپس
به خاطر بياورند که اين صداها را در کجا شنيده اند يا
با شنيدن آنها به ياد چه چيزی می افتند. (اين فعّاليّت
ابتدا به صورت انفرادی و سپس به طور گروهی انجام
می شود.)
 دربارهٔ سؤال مطرح شده و پاسخ ها (دريا، مداد،
آسمان، کيف، آب و...) با هم گفت وگو کنند.
 به صداها گوش دهند، موضوعات را به خاطر
آورند و در گروه دربارهٔ خاطرات خود در اين زمينه
گفت وگو کنند.
 صداهايی را که می شنوند، تشخيص دهند.
در صورتی که می بينيد دانش آموزان در به خاطر آوردن صداهای پخش شده با مشکل مواجه اند،
می توانيد نوار صدا را مجدّداً پخش کنيد.
٨٤
٤ پس از تشخيص صداها از گروه ها بخواهيد تا با
کمک يکديگر و با استفاده از صداهای شنيده شده يک
داستان تخيّلی بسازند و حاصل کار خود را به کلاس
ارائه دهند.
٥  کارت های تصوير با زيرنويس را توزيع کنيد و با
پخش مجدّد صداها از دانش آموزان بخواهيد تا کارت
مربوط به صدای پخش شده را از ميان تصاوير خود
پيدا کرده و نشان دهند.
- در گروه با هم گفت وگو کنند و يک داستان تخيّلی
بسازند.
- به صداها گوش دهند، کارت مرتبط با صدا را پيدا
کنند و به کلاس نشان دهند و در صورت خطا کردن،
کارت انتخاب شده را اصلاح کنند.
در هر کارت، نام تصوير زير آن نوشته شده است. اين فعّاليّت تا جايی که کليّهٔ گروه ها بتوانند
صدای مربوط به تصوير را به درستی تشخيص دهند، ادامه می يابد. تصاوير شامل شير آب، باران،
آبشار، دريا، آسمان، رنگ آبی، آهو، آتش، بادام و آدمک است.
فعّاليّت معلم فعّاليّت فراگيرنده
٦- تصوير آب و نوشتهٔ زير آن را روی تابلو نصب کنيد و از
دانش آموزان بخواهيد که به طور دسته جمعی آن را بخوانند
و صدای اوّل و آخر آب را بگويند. هم زمان با کشيدن
صدای اوّل آب توسط دانش آموزان، از آنها بخواهيد تا
است، بالا نگه دارند « آ» کارت هايی را که صدای اوّل آنها
اوّل را روی تخته بنويسيد. در مرحلهٔ بعد از « آ» و شما نيز
گروه ها بخواهيد کارت های تصويری را که صدای وسط يا
را بکشند. شما « آ» است، بالا بگيرند و صدای « ا» آخر آنها
دوم را روی تابلو بنويسيد. « ا» نيز هم زمان با آنها صدای
 زيرنويس تصوير را به طور دسته جمعی
بخوانند.
را بکشند. « آ»  صدای
دارند، بالا ببرند. « ا» و « آ»  کارت هايی را که
 در صورت خطا کردن، کارت ها را اصلاح
کنند.
« آ»  به حرکت دست معلّم هنگام نوشتن صدای
دقّت و توجّه کنند.
اوّل دارند، در سمت راست « آ» در اينجا می توانيد از دانش آموزان بخواهيد تصاويری را که
دوم دارند، در سمت چپ بگذارند. سپس با استفاده از ابتکارات خود می توانيد « ا» و تصاويری را که
را معرّفی کنيد. « ا» و « آ»
٨٥
٧ با نشان دادن کارت به دانش آموزان، از آنها بخواهيد به
با مداد آبی خط بکشند. « آ» تصاوير نگاه کنند و در زيرصدای
خط بکشند. « ا» در مرحلهٔ بعد نيز با مداد قرمز دور صدای
٨  کارت های تصويری را که در زير آنها نام کلمات نوشته
در آنها خالی است، روی تابلو « ا» و « آ» شده اما جای
نصب کنيد. سپس، از گروه ها بخواهيد که با استفاده از
آن را کامل کنند و ساير دانش آموزان « ا» و « آ» برچسب های
آنها را بخوانند.
خط « ا» خط آبی و دور صدای « آ»  دور صدای
قرمز بکشند.
 کارت های نصب شده در روی تخته را با استفاده
از کارت هايی که در اختيار گروه است، بخوانند.
 برای تکميل حروف، کارت های مربوط به صدای
که بر روی تخته نصب شده انتخاب کنند. « ا» و « آ»
 به همراه دانش آموزان ديگر کارت ها را بخوانند.
هنگام فعّاليّت دانش آموزان، مراقب باشيد که آنان ابتدا خوب فکر کنند و پس از تشخيص دادن
در هر يک از تصاوير، برچسب موردنظر را در زيرنويس مربوطه نصب کنند. « ا» ،« آ» صدای
٩ از دانش آموزان بخواهيد که کتاب خود را باز کنند و در
مورد تصوير کتاب به گفت وگو بپردازند.
١٠  از دانش آموزان بخواهيد که به تصاوير کوچک همان
صفحه نگاه کنند و نام آنها را بگويند.
١١  از هر گروه بخواهيد با هر يک از کلمات زير تصاوير
جمله ای بسازند و جملات خود را در کلاس بيان کنند.
را باز کنند و « کار » ١٢  از دانش آموزان بخواهيد که کتاب
را در جدول « آ، ا » تمرينات آن را انجام دهند. سپس صدای
بزرگ کلاس نصب کنيد.
١٣  مقداری رنگ گواش با لاجورد در اختيار هر گروه قرار
دهيد و از آنها بخواهيد با مخلوط کردن مقداری آب، رنگ سفيد
با گچ، رن گهای متفاوت آبی را که در طبيعت مشاهده م یکنند، به
کمک يکديگر به دست آورند. سپس تصوير ارائه شده را براساس
ذوق و سليقهٔ خود رن گآميزی کنند و در زير نقاشی خود صدای
را با آبی ک م رنگ بنويسند. « ا» را با آبی پررنگ و « آ»
 دانش آموزان هر گروه بحث و تبادل نظر کنند و نظر
گروه را به کلاس ارائه دهند.
 کتاب را باز کنند و پس از مشاهدهٔ تصاوير آنها
را نام ببرند.
 جمله بسازند و جملات را بيان کنند.
را انجام دهند. « کار » ،  تمرينات کتاب
را در جدول های کوچک « آ»  دانش آموزان صدای
خود ثبت می کنند.
 رنگ های مختلف آبی را تهيه کنند.
 تصاوير را رنگ بزنند، در رنگ آميزی با اعضای
را با آبی پررنگ و « آ» گروه همکاری کنند، صدای
را با آبی کم رنگ نشان دهند. « ا» صدای
قطعاً دانش آموزان رنگ های آبی متنوّعی را به دست خواهند آورد. آنها در جريان فعّاليّت خود
به همکاری و مساعدت ساير گروه ها نيازمندند. اين مسئله می تواند تعامل آنها را با يکديگر افزايش دهد.
٨٦
نمونه فعاليت آموزشی ٣
وسايل: شکل های رنگی برای گروه بندی، تصاوير مربوط به موضوع درس (دريا و قايق،
ماهی در رودخانه، ليوان آب، گلدان و پارچ آب و...)  تصاوير مربوط به واژه ها (آب، دريا، آبی)
کارت های تصويری مربوط به درس  کارت هايی مربوط به کلمات درس  خميربازی  چسب مايع
.A تعدادی ورق 4
فعّاليت معلم فعّاليّت فراگيرنده
١ ابتدا شکل های رنگی (مربّع آبی رنگ  مثلّث قرمز
رنگ  دايرهٔ نارنجی رنگ  مستطيل سبز رنگ و...)
را به طور تصادفی ميان دانش آموزان توزيع می کنيم و از
آنها می خواهيم که براساس شکل و رنگ کارت خود،
در يک گروه قرار بگيرند.
 دانش آموزان پس از انتخاب کارت در داخل گروه های
هم رنگ و هم شکل قرار می گيرند.
(گروه آبی رنگ، گروه سبز رنگ، گروه نارنجی رنگ،
گروه قرمز رنگ و...)
٢- از دانش آموزان می خواهيم به رنگ و شکل کارت
خود توجّه کنند و پس از مشورت با يکديگر به اين
سؤال ها پاسخ دهند:
اين رنگ ها را در چه جاهايی ديده ايد؟
اين شکل ها شبيه چه چيزهايی هستند؟
 دربار هٔ سؤال های مطرح شده و پاسخ ها با هم گفت وگو
می کنند. مثلاً گروه آبی: رنگ دريا  مداد  آسمان
 کيف و آب و... را ديده اند و پاسخ به سؤال ٢ که
شکل ها شبيه آينه، کتاب و... می باشد. چهارگوش
است، مربّع است.
٣ تصاوير مربوط به موضوع درس (دريا، قايق، ماهی،
ليوان آب، گلدان و پارچ آب و...) را که به شکل پازل
(جورجين) می باشند و در يک پاکت قرار گرفته اند را
بين گروه ها توزيع می کنيم.
دانش آموزان قطعات جورچين (پازل) را از داخل
پاکت خارج می کنند و با کمک يکديگر قطعات را جور
می نمايند و با توجّه به تصاوير خود به بحث و گفت وگو
می پردازند. مثلاً گروه ١ (آبی رنگ) دربارهٔ موارد استفاده
از آب (تصوير آب و ليوان آب). آب آشاميدنی مناسب
 صرفه جويی در مصرف آب  احساس خود را در
ارتباط با يک قطرهٔ آب بيان می کنند.
 گروه ٢ سبز رنگ (ماهی در آب)  همهٔ موجودات زنده
به آب نياز دارند  آلوده نکردن آب دريا و رودخانه ها
تعداد ماهی های در آب  خود را به جای ماهی بگذارند
و احساس خود را بيان نمايند.
٨٧
معلّم به کار گروه ها نظارت می کند و در صورتی که از
موضوع درس خارج شوند آنها را هدايت می کند.
 گروه ٣، نارنجی رنگ (دريا و قايق) در ارتباط با
مسافرت به کنار دريا و آنچه ديده اند، آنچه روی آب
می ماند و زير آب نمی رود، ورزش های مربوط به آب.
وسايل مربوط به مسافرت روی آب صحبت می کنند.
 گروه ٤ قرمز رنگ (گلدان و پارچ آب)  گياهان نياز
به آب دارند چه نوع آبی برای رشد گياه مناسب است؟
در صورتی که به گياهان آب ندهيم چه اتفاقی می افتد؟ (به
تعداد شاخه های گل در گلدان نيز اشاره می شود.)
- هر گروه به طور جداگانه تصوير خود را روی تابلو
نصب می کنند و دربارهٔ آن صحبت می کنند و به تمام
موارد بالا اشاره می نمايند.
٤ معلّم از هر گروه می خواهد تصوير مربوط به خود
را که به شکل جورچين است روی يک ورق با چسب
بچسبانند و روی تابلوی کلاس نصب نمايند. درصورتی
که دانش آموزان به موارد مورد نظر اشاره نکنند، معلم
با پرسش های متنوّع توجّه آنها را به موارد مورد نظر
جلب می نمايد.
 دانش آموزان در هر گروه سعی می کنند با کمک
يکديگر کلمات مربوط به تصاوير را بخوانند.
گروه ١. آب. گروه ٢. دريا. گروه ٣. آبی.
٥  واژگان تصويری بين گروه ها توزيع می شود.
(آب، دريا، آبی) از هر گروه خواسته می شود با توجّه به
تصوير کلمات را بخوانند.
 زيرنويس تصوير را به طور دسته جمعی بخوانند.
را کشيده ادا نمايند. « آ» صدای
٦ معلّم از گروه ١ می خواهد که تصوير آب با واژهٔ مربوط
به آن را روی تابلوی کلاس نصب کنند  از دانش آموزان
می خواهيم که به طور دسته جمعی آن را بخوانند و صدای
« آب » اوّل آن را بگويند. هم زمان با کشيدن صدای اوّل
توسط دانش آموزان، از آنها می خواهيم تا کارت هايی را
است بالا نگه دارند. معلّم نيز « آ» که صدای اوّل آنها
اوّل را روی تخته می نويسد در مرحلهٔ بعد از گروه ها « آ»
می خواهد کارت های تصويری که صدای وسط يا آخر
را کشيده بگويند. « ا» است بالا بگيرند و صدای « ا» آنها
غير اوّل روی تابلو نوشته می شود. « ا»
اول دارند، بالا ببرند. « آ»  کارت های تصويری را که
دقّت و « آ» به حرکت دست معلّم هنگام نوشتن صدای
توجّه کنند.
٨٨
اوّل « آ» ٧ از دانش آموزان می خواهيم تصاويری را که
غير اوّل « ا» دارند در سمت راست و تصاويری را که
دارند، در سمت چپ تابلو نصب کنند. معرفی صدای
« ا» و « آ»
 دانش آموزان دستورالعمل را اجرا می کنند.
آب دريا
آبی
٨  از دانش آموزان می خواهيم که کلمات ديگری بيان
غير « ا» و صدای آخر آن ها « آ» کنند که صدای اول آنها
اول باشد. (آ) اول، (ا) غير اول
آهو  آتش  آلبالو  آدم...
زيبا- سارا- آقا و خدا...
٩ معلم کار تهای تصويری مربوط به درس (آب، دريا،
آبی) را يک یيکی روی تابلو نصب م یکند و از دان شآموزان
م یخواهد که واژهٔ مربوط به تصوير را زير آن نصب نمايند.
 دانش آموزان با توجّه به تصوير روی تابلو، کارت کلمهٔ
آن را پيدا می کنند و زير آن نصب می کنند.
١٠  خميربازی در اختيار گروه ها قرار می گيرد تا (آ
ا) درست کنند و دربارهٔ آن صحبت کنند و به تمام موارد
بالا اشاره نمايند.
غيراوّل را درست کنند. « ا» اوّل و « آ» صدای
غيراوّل را روی ميز « ا » اوّل و « آ » دانش آموزان صدای
خود درست می کنند.
« ا» اوّل و « آ» ١١  معلّم از بچّه ها می خواهد که صدای
غيراوّل را روی هوا با چشم بسته بنويسند.
« ا» اوّل و « آ»  دانش آموزان با چشم بسته صدای
غيراوّل را روی هوا با انگشت خود می نويسند.
١٢  کارت های تصويری را که در زير آنها نام کلمات
را کامل کنند و ساير « ا» و « آ» نوشته شده امّا جای
دانش آموزان آنها را بخوانند.
 برای تکميل کلمات، درکارت های نصب شده بر روی
را انتخاب کنند. « ا» و « آ » تخته، صدای
دانش آموزان کارت ها را بخوانند.
« فارسی » ١٣  از دانش آموزان می خواهيم که کتاب
صفحهٔ ٢٧ را باز کنند. اين تصوير مربوط به چيست؟
 دانش آموزان با توجّه به بحث و گف ت وگو های قبلی به
پرسش پاسخ می دهند.
١٤  از دانش آموزان می خواهيم که کلمات تصويری را
به طور گروهی و سپس به طور انفرادی بخوانند.
 دانش آموزان سعی می کنند کلمات را بخوانند.
١٥  از دانش آموزان می خواهيم که متن درس را ابتدا
به صورت گروهی و سپس به صورت انفرادی بخوانند.
 دانش آموزان سعی می کنند که متن درس را با کمک
يکديگر بخوانند.
١٦  کتاب کار را باز کنند و در هر قسمت توضيح لازم
را بدهيد.
 دانش آموزان با توجّه به توضيح معلّم به صورت انفرادی
به فعّاليّت می پردازند.
٨٩
رو شهای تدريس پيشنهادی برای آموزش شکل و صدای (باران)
نمونه فعاليت آموزشی ۱
فعّاليّت ١
الف) جورچين سه تکه ای از مفاهيم درس، برای هر ميز تهيّه شود تا دانش آموزان پس از
درست کردن جورچين، در مورد آنچه که می بينند در گروه صحبت کنند. مثلاً:
١ کوهی که پر از برف است.
٢ درخت هايی که باد آنها را خم کرده است.
٣ منظره ای که در آن برف در حال باريدن است.
٤ آسمان ابری در حال باريدن باران است.
٥  رودخانه ای که تصوير آسمان در آن پيداست.
ب) تصويری از طبيعت در اختيار گروه ها قرارگيرد تا راجع به آنچه در تصوير می بينند، بحث
کرده و در قالب کلمه يا جمله بيان کنند.
ج) معلّم می تواند از تصوير کتاب، جهت بحث و گفت وگوی گروهی و رسيدن به اهداف درس
استفاده کند.
معلّم با انتخاب يکی از سه شيوهٔ بالا دان شآموزان را به ديدن، شنيدن، فکر کردن و سخن گفتن وا م یدارد
و اشکالات تلفّظی و گفتاری آنان را شناسايی و رفع م یکند و نمايند های از گرو هها آنچه را که ديد هاند، برای
ديگران در قالب جملاتی بيان م یکند. (سعی شود تمام شاگردان در بحث کلاس شرکت کنند.)
دانش آموزان با راهنمايی و هدايت معلّم به مفاهيم مورد انتظار در تصوير دست می يابند و آنها را
به زبان می آورند. بهتر است اين کلمات را خود دانش آموزان بيان کنند. آب، باد، باران
فعّاليّت ٢: توجّه دانش آموزان را به تصاوير کوچک زير نگاره ها جلب می کند. از آنها می خواهد
در گروه صحبت کنند و حدس بزنند که هر تصوير چه کلمه ای را نشان می دهد.
پس از بحث و گفت وگو در کلاس، دانش آموزان را راهنمايی می کند که تصوير را با شکل کلمه
مطابقت دهند و با مطابقت دادن تصوير و شکل کلمه آن را تلفّظ کند.
کلمات اين درس: آب، باد، باران
فعّاليّت ٣: به روش تدريس (آ ا) مراجعه شود.
فعّاليّت ٤: به روش تدريس (آ ا) مراجعه شود.
ب ب
٩٠
نمونه فعاليت آموزشی ٢
فعّاليّت معلم فعّاليّت فراگيرنده
١ از دانش آموزان بخواهيد که هنگام نشستن برجای
خود، هرکدام قطعات مربوط به جورچين تصاوير (تاب،
باران، برگ، ابر، بادام، برف، آب، بار، ببر، باد) را بردارند
و براساس تشابه رنگ پاکت در يک گروه قرار گيرند.
سپس قطعات جورچين را کنار هم، روی کاغذ بچسبانند
و نام تصوير را بخوانند.
 پاک تهای حاوی تکّ ههای جورچين را بردارند.
 در گروه خود قرار گيرند و جورچين را تکميل
کنند.
 تصاوير را بخوانند.
در هر پاکت، سه قطعه از يک جورچين است. اعضای هر گروه با استفاده از قطعات خود
می توانند جورچين را کامل کنند.
٢ از گروه ها بخواهيد به تصوير جورچين خود نگاه
در اوّل يا وسط آن « ب» کنند و تصويری را که صدای
در « ب» است، در سمت راست و تصويری را که صدای
آخر آن است. در سمت چپ تابلو نصب کنند.
 جورچين را مرتب کنند.
را در اوّل، وسط يا آخر کلمه تشخيص « پ»  صدای
دهند.
 تصاوير را روی تخته نصب کنند.
جورچين ها پس از مرتّب شدن، شکل و نام تصوير موردنظر را نشان خواهند داد. جورچين ها
را می توان با استفاده از نقّاشی تهيه و بر روی تخته کلاس نصب کرد يا با چسب روی کاغذ زمينه
چسباند. در صورتی که جورچين ها در پايان، يک جورچين مادر را تشکيل بدهند، می توان آنها را
روی يک تابلو در کلاس به نمايش گذاشت. در داخل هر جورچين، يک کلمهٔ کليدی وجود دارد.
٩١
٣ پس از نصب کردن تصاوير روی تخته، هر يک از
تصاوير نصب شده را نشان دهيد. از دانش آموزان
بخواهيد که پس از ديدن تصويری که نشان داده می شود،
نام آن را به طور دسته جمعی بخوانند. سپس با اشاره به
تصاوير سمت راست از دانش آموزان بخواهيد تا بگويند
را در کدام قسمت کلمه می شنوند. همراه با « ب» صدای
غيرآخر « ب» را تکرار کنيد و « ب» دانش آموزان صدای
را روی تخته در زير همان تصاوير بنويسيد. سپس به
سمت چپ اشاره کنيد و پس از خواندن تصاوير، از
در کدام قسمت کلمه « ب» دانش آموزان بپرسيد که صدای
آخر را « ب» را تکرار کنيد و « ب» قرار دارد. همراه با آنان
در زير تصاوير مربوط به آن بنويسيد.
 تصويرها را بخوانند.
همراهی کنند. « ب»  در کشيدن صدای
 تصاوير را روی تخته نصب کنند.
 به حرکت دست معلّم توجّه داشته باشند.
هنگام نصب تصاوير بر روی تخته، بايد مراقبت کنيد که تصاوير باران، برگ، بادام، برف در زير
هم و تصاوير آب، تاب در زير يکديگر قرار گيرند.
فعّاليّت معلّم فعّاليّت فراگيرنده
٤ جدولی را در اختيار هر يک از دان شآموزان قرار
دهيد و از آنها بخواهيد که آن را ب هصورت انفرادی تکميل
کنند.
 حرف را در جدول تکميل کنند.
 جدول خود را در گروه تصحيح کنند.
جدول از نام تصاوير روی تابلو تشکيل شده است و صدای خوانده شده تکميل می شود. قبل
از انجام دادن اين فعّاليّت، مطمئن شويد که دانش آموزان خواندن کلمه ها را خوب آموخته اند. جدول
به گونه ای است که نوشتهٔ مربوط به صداهای خوانده شده با رنگ سياه مشخص شده است و جای
صدای جديد خالی است و بايد توسّط دانش آموزان با رنگ قرمز پر شود. اين فعّاليّت انفرادی است،
اما در گروه انجام می شود. در صورتی که دانش آموزان در تشخيص صدا دچار اشکال باشند، بايد
مطالب را مجدداً مرور کرد.
٩٢
٥  صدای جديد را در جدول کلاس نصب کنيد.
٦ پس از انجام گرفتن فعّاليّت، از دانش آموزان
را باز کنند و دربارهٔ تصاوير « فارسی » بخواهيد کتاب
درس، به گفت وگو بپردازند. سپس متن درس را برای
دانش آموزان بخوانيد.
را باز کنند و « کار » ٧ از دانش آموزان بخواهيد کتاب
فعّاليّت های مربوط به آن را انجام دهند.
 صدای جديد را در جدول خود بنويسند.
 کتاب را باز کنند و به متن خوانده شده توسط معلّم
گوش دهند.
 در خواندن متن با کلاس همراهی کنند.
 کتاب را باز کنند.
را انجام دهند. « کار »  فعّاليّت های مربوط به کتاب
٩٣
« فارسی » فعّاليّت های کتاب
گوش کن و بگو: دانش آموزان به سؤالات مطرح شده در کتاب پاسخ می دهند.
ببين و بگو: دانش آموزان در مورد تصاوير کتاب صحبت می کنند.
تصوير ١ تابيدن خورشيد به آب دريا
تصوير ٢  تشکيل ابرها در آسمان
تصوير ٣  بارش باران روی دريا
بگرد و پيدا کن: در اين فعّاليّت، معلّم نام چند واژه را بيان می کند و از دانش آموزان
می خواهد تصاوير مربوط به آن واژگان را در درس پيدا کنند.
به دوستانت بگو: دانش آموزان پرسش های اين قسمت را برای دوستان خود پاسخ
می دهند
را تا آنجا که « آ ا » بازی: آموزگار از دانش آموزان می خواهد (به صورت گروهی) صدای
نفس دارند، بکشند و شفاهاً نشان دهند.
کتاب خوانی: دانش آموزان خلاصهٔ کتابی را که هفتهٔ گذشته در کلاس خوانده شد، بيان
کنند.
« کار » فعّاليّت های کتاب
صفحات مربوط به درس (ا آب) و صفحات مربوط به درس (باران) در طول هفته انجام می گيرد.
(هر صفحه در يک روز).
٩٤
درس دوم : ابر  باد
اهداف درس
١ معرفی صدا و نشانهٔ (اَ ) و (د)
٢ توانايی نوشتن شکل های مختلف صدای (اَ) و (د)
٣ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با صداهای خوانده شده
٤ توجّه به آثار قدرت خدا (ابر، باد و...)
٥  آشنايی و علاقه مندی با نحوهٔ بهره گيری از طبيعت در زندگی
٦  آشنايی با نقش ابر در چرخهٔ تشکيل آب
٧ تأثير باد در حرکت ابرها
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
اَ اَبر  اَمين  بادبادک  دَريا
مهربان تر از مادر افسانه شعبان نژاد
د باد  دَريا  داد
« کار » فعّاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
١ گوش کن و بگو: مشاهدهٔ محيط اطراف تشخيص
در کلمات مختلف « د» و « اَ» صداها
٢ ببين و بگو: بيان داستان به شکل گروهی
٣ بِگرد و پيدا کن: پيدا کردن کلماتی که دارای
نشانهٔ (اَ و د) هستند
٤ به دوستانت بگو: نام بردن چند ميوه که دارای
صدای (آ) هستند و فوايد باران.
٥  نمايش: پوست گرفتن و خوردن ميوه
٦  کتاب خوانی: معرّفی کتاب خوانده شده
١ بنويس: صحيح نوشتن شکل نشانهٔ ( اَ ) و (د)
و کلمات مربوط به درس
٢ کامل کن: جايگزين کردن نشانهٔ (اَ ) و (د) در
جاهای صحيح خود در کلمات مختلف
٣ تشخيص صداهای خوانده شده در کلمات
مختلف
٤ وصل کردن واژه ها به تصاوير مربوط به خود
٥  نوشتن نام تصاوير
٦  ترکيب صامت و مصوّت
٧ رنگ آميزی
٩٥
روش تدريس: به يکی از روش های درس اوّل يا روش ابتکاری ديگر
در صورت استفاده از جورچين مفاهيم زير به عنوان نمونه برای آموزش صدای (اَ) توصيه
می شود:
١ بادبادک بزرگ با نقّاشی زيبا
٢ دريا با ساحل و کودکی که در حال بادبادک بازی است.
٣ آسمان ابری با بادبادکی در آن
٤ آسمان ابری با يک بادبادک خيس در حال افتادن به زمين
٥  کودکی که بادبادک از دست او رها شده و ناراحت است.
« د» مفاهيم پيشنهادی برای استفاده از جورچين در تدريس
١ آسمان ابری و دريا
٢ بارش باران بر دريا
٣ وزش باد و جابجايی اجسام سبک
٤ بارش باران بر درختان جنگل
٥  يک روز بارانی که مردم از چتر و لباس مناسب استفاده می کنند.
« فارسی » فعّاليّت های کتاب
ببين و بگو:
 تصوير دانش آموزانی که به سمت درختی می روند.
 دانش آموزان به صورت گروهی تصوير يک درخت را روی بوم نقاشی می کنند.
 تصوير درخت (نقاشی) را با هم تماشا می کنند.
 بچّه ها به نقاشی خود نگاه می کنند، از آن لذت می برند و دربارهٔ آن صحبت می کنند.
نمايش: (هدف: تقويت دقّت، توجّه و تخيّل، سخن گفتن و مهارت های ارتباطی)، پوست
کندن ميوه و خوردن آن توسط دانش آموزی نمايش داده می شود تا دانش آموزان ديگر نوع ميوه را
تشخيص دهند.
با هم بخوانيم
٩٦
درس سوم : مدرسه  کلاس
اهداف درس
١ معرفی صدا و نشانهٔ(م م) و (س س)
٢ تشخيص صدای (م م) و (س س) در اوّل، وسط و آخر کلمات
٣ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با حروف خوانده شده
٤ آشنايی بيشتر با نهاد مدرسه و مقررات آن
٥  رعايت بهداشت فردی و اجتماعی در محيط مدرسه
٦  احترام به مدرسه و اوليای آن
٧ احترام به حقوق هم کلاسی ها
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
م م مداد  ميز  نيمکت  مدرسه  مدير
پرچم 
س س دست  سبد  ياس  کلاس  آزاده
« کار » فعاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
١ گوش کن و بگو: آشنايی با پرچم ايران و رنگ های
آن، تشخيص صدای (م م) و (س س) در کلمات
مختلف
٢ ببين و بگو: تقويت روحيهٔ سپاس گزاری از معلّم
٣ بگرد و پيداکن: پيدا کردن کلماتی که با صدای
ختم « س» آغاز می شوند و کلماتی که به صدای « م»
می شوند.
٣ به دوستانت بگو:چگونگی رعايت بهداشت
محي ط زيست (کلاس)
٤ بازی: ارتباط دادن بين کارت ها و کلمات مختلف
مثل آدم برفی، مداد، برف
٥  کتاب خوانی: معرّفی شخصيّت های کتاب
١ بنويس: صحيح نوشتن شکل نشانهٔ(م م) و
(س س) و کلمات مربوط به آن
٢ کامل کن: جايگزين کردن نشانهٔ(م م) و (س
س) در جاهای صحيح خود در کلمات مختلف
٣ تشخيص صداهای (م م) و (س س) در
کلمات مختلف
٤ وصل کردن واژه ها به تصاوير مربوط به خود
٥  تشخيص صداهای هر کلمه
٦  ترکيب صامت و مصوّت
٧ کامل کردن جملات ناقص
٨  رنگ آميزی
٩ نوشتن نام تصاوير
٩٧
روش تدريس: به يکی از روش های درس اوّل يا روش ابتکاری ديگر
« م» مفاهيم پيشنهادی برای جورچين مربوط به آموزش
١ حياط مدرسه که بچّه ها مشغول بازی هستند.
٢ حياط مدرسه که بچّه ها در صف به سخنان مدير گوش می دهند.
٣ حياط مدرسه که در آن پنجرهٔ کلاس و پرچم ايران مشخّص است.
٤ داخل کلاس که روی ميزها مداد و دفتر وجود دارد.
٥  داخل کلاس با نيمکت های خالی که معلّم در انتظار آمدن شاگردان است.
« س س » مفاهيم پيشنهادی برای جورچين مربوط به آموزش
١ کلاس درسی که بچّه ها در حال درس خواندن هستند.
٢ ميز معلّم با يک سبد گل ياس و معلّمی که کنار تخته ايستاده است.
٣ قسمتی از پارک با درختان سبز سرو
٤ سبدی از گل های سفيد
٥  دانش آموزی که گل در دست دارد.
« فارسی » فعّاليّت های کتاب
ببين و بگو
 تصوير دانش آموزی که همراه مادر به مغازهٔ گل فروشی می رود.
 از گل فروشی گل می خرد.
 از مادر خداحافظی می کند و به مدرسه می رود.
 پس از ورود به مدرسه، گل را به معلّم هديه می کند.
٩٨
درس چهارم: توت  تاب
اهداف درس
١ معرفی صدا و نشانهٔ (او ، و ) و (ت ت)
٢ تشخيص صدا و شکل های مختلف (او، و ) در کلمات
٣ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با حروف خوانده شده
٤ آشنايی با انواع ميوه ها
٥ آشنايی با بازی های مختلف
٦ تقويت علاقه و احترام به مادر
٧ رعايت نکات ايمنی هنگام بازی با وسايل
٨ همکاری در بازی های گروهی
٩ آشنايی با نقش بازی و ورزش در سلامتی
١٠  رعايت بهداشت بعد از ورزش و بازی
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
او  و توت  هلو  آلو  انگور  او  دوست
 
ت ت تاب  توپ  سوت  دست  پست
« کار » فعْاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
چيزهايی از ،« او » ١ گوش کن و بگو: بيان کلماتی با صدای
« ت» درس با صدای
٢ ببين و بگو: داستانی در ارتباط با زنگ ورزش
٣ بگرد و پيدا کن: پيدا کردن کلماتی که دارای صدای (او)
و (ت) باشند.
٤ به دوستانت بگو: نام بردن بازی های مورد علاقه و ذکر
کارهايی که بايد قبل از خوردن ميوه انجام داد.
٥ نمايش: اجرای يک بازی (ورزش) و حدس زدن آنها
٦ کتاب خوانی: بيان داستان شنيده شده
١ بنويس: صحيح نوشتن شکل نشانهٔ (او  و)
و (ت ت) و کلمات مربوط به آن
٢ کامل کن: جايگزين کردن نشانهٔ (او  و) و (ت
ت) در جاهای صحيح خود در کلمات مختلف
٣ کامل کردن بخش ها و صداهای کلمات در
جدول
٤ کامل کردن جملات ناقص
٥ ساختن کلمه مثل بادام  بودم و...
٦ ترکيب صامت و مصوّت در جدول
٧ نوشتن اسم تصاوير (بادام، اسب، باد و...)
٨ تشخيص صداهای اوّل و آخر در تصاوير
مختلف
٩ رنگ آميزی
١٠  تشخيص صداهای اوّل در تصاوير مختلف
٩٩
روش تدريس: به يکی از روش های درس اوّل يا روش ابتکاری ديگر
« او  و » الف) مفاهيم پيشنهادی برای جورچين مربوط به آموزش
١ سبدی از ميوه روی ميز شامل: توت  هلو  آلو  انگور
٢ کودکی در حال خوردن انگور که دانه هايی از آن، روی زمين ريخته است.
٣ بچّه ها مشغول چيدن انگور از درخت هستند.
٤ بچّه ها در زيردرخت توت چادری پهن کرده اند و يک نفر بالای درخت، توت می چيند و با
تکان دادن درخت، توت ها در چادر می ريزند.
٥ مادری در حال بوسيدن فرزندش است.
« ت ت » ب) مفاهيم پيشنهادی برای جورچين مربوط به آموزش
١ پارکی که بچّه ها در آن مشغول تاب بازی هستند.
٢ بچّه ها در زمين بازی مشغول توپ بازی هستند.
٣ داوری که کنار زمين بازی در حال سوت زدن است.
٤ کودکی که در يک دست کتاب و در دست ديگرش دفتر دارد.
٥ دو کودک که يکی از آنها در حال کتاب خواندن و ديگری در حال نقّاشی کردن است.
« فارسی » فعّاليّت های کتاب
ببين و بگو
 دانش آموزان در حياط مدرسه نرمش می کنند.
 دانش آموزی توپ را از مربی خود می گيرد.
 دانش آموزان در حياط مشغول بازی های مختلفی از قبيل توپ بازی و طناب بازی هستند.
 دانش آموزان پس از بازی، دست های خود را با آب و مايع دستشويی می شويند.
به دوستانت بگو
 دانش آموزان بازی های مورد علاقهٔ خود را بيان می کنند.
 دانش آموزان بايد بدانند قبل از خوردن ميوه، بايد آن را به خوبی بشويند و بعد بخورند.
١٠٠
درس پنجم : مادر  نان
اهداف درس
١ معرفی صدا و نشانهٔ (ر ) و (ن ن)
٢ تشخيص صدای (ر) و (ن ن) در اوّل، وسط و آخر کلمات
٣ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با حروف خوانده شده
٤ آشنايی با پديده های (ابر، باد، باران)
٥ آشنايی با نان و فرايند توليد آن
٦ رعايت پوشش مناسب در روزهای بارانی
٧ ايجاد علاقه به همکاری در انجام کارهای خانواده
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
ر مادر  آرام  اَبر  باران  دَر
زردآلو مصطفی رحماندوست
ن ن نان  نانوا  باران  نم نم  امين
« کار » فعّاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
١ گوش کن و بگو: پيدا کردن کلماتی که صدای (ر) و پيدا
کردن صدای (ن) در چند کلمه
٢ ببين و بگو: داستانی در ارتباط با خريد کردن برای خانه
مثل ميوه
٣ بگرد و پيدا کن: پيدا کردن کلماتی که دارای صداهای (ر)
و (ن) باشند.
٤ به دوستانت بگو: کمک در کارهای خانه  شناخت محل
زندگی و انواع نان هايی که در مناطق مختلف کشور پخته
می شود.
٥ بازی: بازی با توپ همراه با نام دانش آموز
٦ کتاب خوانی: بيان داستان شنيده شده
١ بنويس: صحيح نوشتن شکل نشانهٔ (ر)
و (ن ن) و کلمات مربوط به آن
٢ کامل کن: جايگزين کردن نشانهٔ (ر) و (ن
ن) در جاهای صحيح کلمات
٣ کامل کردن بخش ها و صداهای کلمات
برادر، ابرو و... در جدول
٤ کامل کردن جملات ناقص
٥ ساختن کلمه دوبخشی که بخش اوّل آن
مشخص است.
٦ کلمه سازی (بادام  سرما و...)
٧ نوشتن اسم تصاوير
٨ تشخيص صداهای (ر) و (ن ن) در
کلمات مختلف
٩ مرتب کردن جملات در هم ريخته
١٠  تشخيص صداهای آخر در تصاوير
مختلف
١٠١
مفاهيم پيشنهادی برای جورچين مربوط به آموزش صدای ر (مادر)
١ تصوير باريدن باران بر رودخانه
٢ بارش باران و مردم در خيابان
٣ مادر و دختری که با چتر در باران هستند.
٤ کودکی که از پشت پنجره بارش باران را تماشا می کند.
٥ پرنده ای که در آسمان پر از ابر پرواز می کند
روش تدريس پيشنهادی برای آموزش شکل و صدای ن ن (نان)
مفاهيم پيشنهادی برای جورچين مربوط به آموزش صدای (ن ن)
١ آسمان ابری که از آن باران نم نم می بارد.
٢ پسری که در زمين گلی به زمين افتاده است (پس از باران).
٣ يک نانوا در نانوايی مشغول پختن نان است.
٤ آسمان صاف با رنگين کمان پس از باران (ديگر ابری نيست).
٥ پسری، در يک روز بارانی دوستش را به زيرچترش دعوت می کند.
« فارسی » فعّاليّت های کتاب
ببين و بگو
 مادر به کودک پول می دهد تا خريد کند.
 کودک به مغازه می رود و در نوبت می ايستد.
 مغازه دار پاکت سيب را به کودک می دهد.
 کودک ميوه های خريداری شده را به خانه آورده و به مادرش می دهد.
به دوستانت بگو
 دانش آموزان نوع کمک به اعضای خانواده را بيان نمايند.
 دان شآموزان بدانند مردم شهر يا روستای مح ل زندگ یشا ن از چه نوع نا نهاي یاستفاده م یکنند.
١٠٢
درس ششم: ايران  سرباز
اهداف درس
١ معرفی صدا و نشانهٔ (اي ي ی ) و (ز)
٢ تشخيص صدای (اي ي ی ای) و (ز) در اوّل، وسط و آخر کلمات
٣ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با حروف خوانده شده
٤ آشنايی با کشور ايران و علاقه مندی به آن
٥ آشنايی با اقوام ايرانی (لُر، ترک، کرد، عرب و ...)
٦ آشنايی با نقشهٔ ايران
٧ آشنايی با رنگ های مختلف (سفيد، آبی، سرمه ای و...)
٨ آشنايی با رنگ های پرچم ايران
٩ تقويت روحيهٔ دفاع از ميهن اسلامی
١٠  آشنايی با نام درياهای شمال و جنوب کشور
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
اي ي ی ای ايران  ايرانی  سفيد  سرمه ای
امين  آبی  پيدا ای ايران اسدالله شعبانی
ز سرباز  تيرانداز  زرد  سبز
« کار » فعّاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
١ گوش کن و بگو: تشخيص صدای (اي ) و (ز) در
کلمات مختلف
٢ ببين و بگو: ارتباط دادن تصاوير ايران، پرچم و
سرباز
٣ بگرد و پيدا کن: پيدا کردن کلماتی که دارای
صداهای (اي) و (ز) باشند.
٤ به دوستانت بگو: بيان چند شهر ايران  شهرهای
مورد علاقه برای سفر  چگونگی همکاری با خانه
٥ کتاب خوانی: تعريف کردن داستان اين هفته برای
کلاس
١ بنويس: نوشتن کلمه ها و جمله هايی که در
آنها (اي ي ی ای) و (ز) به کار رفته است.
٢ کامل کن: اسم هر تصوير را بنويس،
کامل کردن جمله های ناقص و کامل کردن
جدول های بخش و صدا (آبی، بيداری)  کامل
کردن جملات با کمک تصاوير
٣ نوشتن شکل های مختلف نشانه ها
٤ ترکيب صامت و مصوّت در جدول
٥ جمله سازی با کمک تصوير جمله سازی با
کلمات مختلف
٦ تشخيص و نوشتن تعداد بخش های کلمات
مختلف
١٠٣
روش تدريس: به يکی از روش های درس اوّل يا روش ابتکاری ديگر
« اي ي ی ای » مفاهيم پيشنهادی برای جورچين مربوط به آموزش صدای
١ نقشهٔ ايران با پرچم ايران
٢ سه کودک با سه رنگ لباس سفيد، آبی و سرمه ای مشغول نقّاشی هستند.
٣ کودک با لباس نارنجی در حال رنگ کردن پرچم ايران روی ديوار است.
٤ امين در قسمتی از نقشهٔ ايران ايستاده است.
٥ نقشهٔ ايران با بچّه هايی که در نقشه با لباس های محلی ايستاده اند.
« ز» مفاهيم پيشنهادی برای جورچين مربوط به آموزش صدای
١ چند سرباز در پشت خاکريز سنگر گرفته اند.
٢ سربازی در حال تيراندازی است.
٣ کودکی با لباس زرد، پرچم ايران را رنگ می کند.
٤ چند سرباز، در حال رژه رفتن در ميدان جنگ هستند.
٥ چند تانک (با پرچم ايران) از پشت خاکريز در حال بالا آمدن است.
« فارسی » فعّاليّت های کتاب
ببين و بگو
 تصوير نقشهٔ ميهن عزيزمان ايران را نشان می دهد.
 پرچم کشورمان در سه رنگ زيبا ديده می شود.
 چند سرباز که با هم در حال گفت وگو هستند.
١٠٤
درس هفتم : استخر  گوش شنوا
اهداف درس
١ معرفی صدا و نشانهٔ (ِا  ه ه ) و (ش ش)
٢ تشخيص صدای (ِا  ه ه) و (ش ش) در اوّل، وسط و آخر کلمات
٣ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با حروف خوانده شده
٤ آشنايی با استخر و شنا
٥ رعايت نکاتی ايمنی در ورزش ها به خصوص شنا
٦ آشنايی با اعضای مختلف بدن مثل گوش، چشم و... و راه های مراقبت از آنها
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
اِ  ه ه استخر  نرده  خانه  درخت
ش ش چشم  گوش  انگشت  شنوا  
چشمان
« کار » فعّاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
١ گوش کن و بگو: آشنايی با کلماتی که صداهای (ِا) و
(ش)
٢ ببين و بگو: آشنايی با زندگی پرندگان از تشکيل تخم تا
تولد جوجه
٣ بگرد و پيدا کن: پيدا کردن کلمه هايی با صداهای (ِا) و
شناخت اعضای بدن
٤ به دوستانت بگو: آشنايی با ميوه های محل زندگی فرد،
بيان احساسات بهداشت فردی
٥ بازی: ماهی گيری با آهنربا از کلمات خوانده شده
٦ کتاب خوانی: خواندن کتاب
١ بنويس: نوشتن کلمه ها و جمله هايی با
صداهايی (ِا) و (ش) به کار رفته است.
٢ کامل کن: کامل کردن کلمه ها، نوشتن نام
تصاوير، بخش و صداکشی در جدول، کامل
کردن کلمه ها با کمک تصاوير
٣ جمله سازی: ساختن جمله برای تصاوير
مختلف و با کلمات مختلف
٤ ترکيب صامت و مصوت در جدول
٥ وصل کردن: ارتباط کلمه ها به وسيلهٔ (ِ)
نقش نمای اضافی مثل آب شور
٦ تشخيص و نوشتن نشانه های اوّل تصاوير
مختلف
٧ کلمه سازی
٨  رنگ آميزی
١٠٥
نمونۀ طرح درسی تدريس پيشنهادی
شمارۀ درس: هفتم (ِا  ه ه) عنوان درس: استخر نمونهٔ تلفيقی
اهداف درس
١ آموزش صدا و نشانهٔ (ِا  ه ه)
٢ تقويت مهارت های گوش دادن و سخن گفتن
« شنا کردن » ٣ رعايت نکات ايمنی در ورزش ها، به خصوص
٤ مراقبت از جانوران و غذا دادن به آنها، به خصوص، در فصل سرد زمستان
٥ توجّه به محل زندگی خود و ديگران
٦ تشخيص صدا (ِا  ه ه) در اوّل، وسط و آخر کلمات
٧ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با حروف خوانده شده
شکل کلاس: نيم دايره، گروه های دو يا سه نفری.
ابزار آموزشی: کارت های تصويری، جدول الفبا، کارت نشانهٔ (ِا ِ ه ه)، تصوير فردی که
(ِا ِ ه ه) را تلفظ می کند، ماژيک، تختهٔ سفيد، حروف برجسته و بريده شدهٔ نشانه های خوانده شده،
گردن بندهای ترکيبات (با  بَ  بِ  به؛ دا  دَ  دِ ده؛ سا  سَ  سِ  سه ؛ ما  مَ  مِ  مه) و
روزنامه
واژه های جديد: امام، ساده، ماسه، مداد، داده، آماده، آباده، اسم و...
روش های تدريس: يادگيری مشارکتی، تلفيقی، پرسش و پاسخ، ايفای نقش و...
محورهای موضوع درس: فارسی، علوم، رياضی، بهداشت، اخلاق، هنر و...
انتظارات
١ دانش آموز بايد بتوانند: کلمات تصويری را بخواند. صدای (ِا  ه ه) را خوب تلفظ کند.
با کارت های تصوير جمله بسازد و بگويد. کلمات و واژه های جديد و متن درس را روان و صحيح
بخواند. (فارسی)
٢ در دفتر نقاشی يک درخت بکشد. قسمت های مختلف گياه، مانند: ريشه، ساقه ، برگ، گل
و... را مشخّص کند و نام آنها را بگويد. (علوم)
« مداد » و « ساده » ،« امام » ٣ تعداد شکل های نشانهٔ (ِا  ه ه) را بگويد. تعداد نشانه های کلمه های
را بشمارد .
٤ نکات ايمنی را هنگام شنا کردن، بيان کند و به نکات بهداشتی هنگام رفتن به استخر اشاره کند.
١٠٦
٥ در روزهای سرد زمستان، ب هخصوص، برای پرندگان گرسنه م یتوان انجام دهد، بگويد (اخلاق)
٦ يکی از شکل های نشانهٔ (ِا  ه ه) را در دفتر نقّاشی طراحی کند. (هنر)
ارزشيابی ورودی: معلّم از دانش آموزان می خواهد:
١ دو کلمه بگوييد که در آن نشانهٔ (د) باشد.
٢ گردن بندهای تهيه شده از ترکيبات (با  بَ، دا  دَ، سا  سَ، ما  مَ) را بلند بخوانند.
تکاليف
١ نوشتن صفحه های مربوط به کتاب کار.
٢ نوشتن چند عبارت با (ِ) ربط
٣ پيدا کردن نشانهٔ (ه ه) در روزنامه
ارزش يابی تکوينی
١ سه کلمه بگوييد که در آنها يکی از شکل های نشانهٔ (ِا  ه ه) باشد.
و... « مداد » ،« امام » ٢ ساختن جمله با
٣ به کار بردن (ِ) ربط در عبارت های مختلف
٥ ببريد و × گروه بندی: مقواهای رنگی زرد، سبز، نارنجی، آبی، قرمز، سفيد و... را به ابعاد ٥
روی هر کارت يک کلمه بنويسيد. کارت ها را داخل کيسه يا پاکتی بريزيد و جلوی هر دانش آموز بگيريد
تا يک کارت بردارد. کارت های رنگی مثل هم، يک گروه را تشکيل می دهند و با کمک يکديگر آن را
مرتّب می کنند و بدين ترتيب جمله ای ساخته می شود و هر گروه جملهٔ خود را می خواند.
نکته: ضمناً به اين وسيله يک ارزشيابی نيز انجام می گيرد. (ارزشيابی پايانی)
جمله هايی که با کارت ها درست شده است:
مقوای زرد: سام با اسب آمد.
مقوای قرمز: سبا سبد داد.
مقوای نارنجی: اسد مداد داد.
مقوای سفيد: بابا بادام داد.
مقوای آبی: ايرانی آزاد است.
مقوای سبز: ايران سرسبز است.
١٠٧
فعّاليّت معلّم فعّاليّت دانش آموزان
جلسهٔ اوّل و دوم ( ٩٠ دقيقه) ■
معلّم به وسيلهٔ کارت های رنگی، بچّه ها را گروه بندی
می کند و از آنها می خواهد که با کارت ها جمله ای بسازند
و آن را بخوانند.
معلّم قبلاً با يکی از بچّه ها صحبت می کند و از او
می خواهند که پانتوميمی برای نشان دادن گرمای هوا
اجرا کند و ساير دانش آموزان آن را تشخيص دهند.
بعداز نمايش معلّم از بچّه ها می پرسد: در هوای گرم
برای خنک شدن چه راه هايی را می شناسيد؟
دانش آموزان با کارت های هم رنگ، گروه های خود را
تشکيل می دهند؛ با مرتّب کردن سه کارت، جملهٔ گروه
خود را می سازند و بلند می خوانند. (فارسی)
دانش آموز انتخاب شده با حرکات پانتوميم نشان
می دهد که هوا خيلی گرم است ساير دانش آموزان بايد
تشخيص دهند که او چه چيزی را نشان می دهد.
دانش آموز با اعضای گروه خود مشورت کرده و
راه های مختلف را بيان می کنند. مثل: روشن کردن
کولر يا پنکه، رفتن به استخر، شنا کردن و... (علوم
و تربيت بدنی)
معلّم از بچّه ها سؤال می کند موقع رفتن به دريا يا
استخر برای شنا چه نکاتی را بايد رعايت کرد؟
معلّم از دانش آموزان می خواهد کتاب را باز کرده و
متن درس استخر را با همديگر بخوانند و سعی کنند
اشکالشان را از هم بپرسند.
برای تصوير بزرگ، داستان يا جمله ای را » : معلّم
«. بيان کنيد
تصاوير کوچک زير تصوير بزرگ را » : معلّم
«. بخوانيد
آيا بين تصاوير کوچک، ارتباطی وجود دارد؟ » : معلّم
«. ارتباط آنها را بگوييد
معلّم يک کارت تصويری به هر گروه می دهد و از آنان
می خواهد که با آن کارت جمله ای بسازند.
معلم از دانش آموزان می خواهد که نشانهٔ قرمز را در
کارت تصويری هر گروه پيدا کنند تا جای آن را در کلمهٔ
خودشان مشخّص کنند و روی تابلو نصب کنند.
بچّه ها با مشورت کردن پاسخ سؤال را می دهند.
 استفاده از لباس مناسب مثل کلاه يا عينک مخصوص
برای اين که آب به چشم يا گوشمان نرود.
 نرفتن به جاهای عميق و غيرمجاز
 هل ندادن همديگر و... (بهداشت)
را ابتدا به صورت « استخر »ِ دانش آموزان متن درسی
فردی و بعد گروهی می خوانند. بعد نمايندهٔ هر گروه برای
کلاس متن را می خواند (فارسی)
هر گروه پس از مشورت، جمله يا داستانی را بيان
می کنند. (فارسی  جمله سازی)
هر نفر ابتدا به صورت فردی و سپس به صورت
گروهی، تصاوير کوچک را می خوانند (فارسی
تصويرخوانی)
سه گروه پاسخ سؤال را می دهند. مثال:
 پرده مال پنجره است.
 خانه نرده دارد.
 و... (فارسی)
١٠٨
معلّم از دانش آموزی می خواهد که پای تابلو برود و نشانهٔ
قرمز مربوط به هر کارت را پيدا کند و زير آنها بنويسد.
هر گروه کارت تصويری خود را می خواند و جمله ای
را که با آن ساخته است، بيان می کند.
مثال: خانهٔ ما استخر دارد.
و... (فارسی  جمله سازی)
معلّم از دانش آموزان می خواهد که برای شکل های
نشانهٔ جديد (ِا  ه ه) را نام گذاری کنند.
معلم از دانش آموزان می خواهد که متن درس را با
کمک واژه های تصويری بخوانند.
معلّم برگه های جدول الفبا را به هر دانش آموزی
می دهد و از آنان می خوهد که نشانهٔ (ِا  ه ه) را پيدا کنند
و آن را رنگ آميزی نمايند.
معلّم از دانش آموزان می خواهد که کارت (ِا ِ ه ه)
را از ميان چند کارت پيدا کنند و آن را در جدول الفبا
قرار دهند.
هر گروه به نشانهٔ قرمز کارت خود اشاره می کند و
آخر کلمه آمده است و... « نرده » مثلاً می گويد که در
(فارسی)
دانش آموز پای تابلو می رود و با توجّه به کارت هايی را
که وصل شده است. نشانهٔ قرمز را در زير آن می نويسد.
(فارسی)
دانش آموزان، به کمک معلّم، نامی را برای شکل های
نشانهٔ جديد انتخاب می کنند. (ِا) اوّل (ِ) وسط (ه ه)
آخر. (فارسی)
هر نفر ابتدا به صورت فردی متن درس را می خواند.
سپس به صورت گروهی متن درس را با هم می خوانند.
(فارسی)
هر نفر نشانه ای(ِا  ه ه) را پيدا می کند و آن را رنگ
می نمايد و بلند می خواند. (فارسی  هنر)
دانش آموزان (ِا  ه ه) را از ميان چند کارتی که معلّم
به آنان می دهد، پيدا می کنند و آن را در جدول الفبا قرار
می دهند. (فارسی)
١٠٩
فعّاليّت معلّم فعّاليّت دانش آموزان
جلسه سوم ( ٤٥ دقيقه) ■
معلّم از دانش آموزان می خواهد که ترکيباتی را که او
روی تابلو می نويسد (بِ  به، دِ  ده، سِ  سه، مِ
مه)، بخوانند و بنويسند.
معلّم از دانش آموزان می خواهد که در گروه بحث
کنند و يک کلمه با ترکيب مشخّص شده بيان کنند.
را « فارسی » معلّم از دانش آموزان می خواهد که کتاب
را در درس « استخر » و « نرده » باز کنند و تعداد کلمات
شمرده و بيان کنند.
دانش آموزان ترکيبات نوشته شده روی تابلو را
می خوانند و در دفترشان می نويسند. (فارسی)
گروه ها با هم بحث و گفت وگو می کنند و برای ترکيب
خواسته شدهٔ گروه، يک کلمه می گويند. مثلاً برای (بِ)،
بهروز، بهناز و... را می گويند. (فارسی)
دانش آموزان تعداد اين کلمات تکرار شده را پيدا
می کنند و بلند می گويند: استخر ( ٣بار) نرده ( ٢بار) و...
(فارسی  رياضی)
در روزهای سرد فصل زمستان برای پرندگان » : معلّم
«؟ چه کارهايی انجام می دهيد تا آنها گرسنه نباشند
و... را روی تابلو « ساده » ،« مداد » ،« امام » معلّم کلمات
می نويسد و از دانش آموزان می خواهد که ابتدا نشانه ها
را جدا کنند و سپس عدد آن را زير کلمه بنويسند
هر گروه، پس از مشورت، نظرات خود را بيان می کند.
در ظرفی برای آنها غذا می ريزيم و جلوی پنجره » : مثلاً
اخلاق  فارسی) ) «... يا در حياط می گذاريم و
دو نفر از دو گروه می آيند و نشانه های اين دو کلمه را
جدا می کنند. مثال: (ِا  م  ا م) و (م  ِ  د  ا
د) دو نفر ديگر می آيند و عددهای هر کلمه را می نويسند.
مثال: ٤ و ٥ (فارسی  رياضی)
فعّاليّت معلّم فعّاليّت دانش آموزان
معلّم از دانش آموزان می خواهد که در کلاس بگردند
و کلماتی را که صدای (ِا ِ ه ه) دارند، پيدا کنند و
بگويند.
و .. را به کلاس نشان « اَمين » و « مادر » معلّم دو تصوير
می دهد و از دانش آموزان می خواهد که اين دو تصوير
را با هم بخوانند و پس از چند بار خواندن می گويند:
و معلّم نقش نمای (ِِِ ) را می نويسد. پس از « مادرِ امين »
چند بار نوشتن، از دانش آموزان می خواهد که خودشان
دو کلمه پيدا کنند که به يکديگر مربوط باشند و نقش
نمای (ِِ ) داشته باشد.
هر گروه پس از مشورت و پيدا کردن کلمات، آنها را بيان
م یکند. مثلاً: تخته، پنجره، پرده و اس مهای دانش آموزان
و ... (فارسی)
را چند « امين » و « مادر » دانش آموزان دو تصوير
« مادرِ امين » بار جدا جدا و بلند می خوانند تا به عبارت
را نشان « بادام » و « سبد » ، اشاره کنند. در تصوير ديگر
می دهند و آن را نيز بلند می خوانند. سپس هر گروه دو
کلمه پيدا می کند که در آن نقش نمای (ِ) داشته باشد تا
با يکديگر بخوانند. مثال: دَرِ کلاس، ميِز اَوّل و ....
(فارسی)
١١٠
معلّم در ساعت هنر از دانش آموزان م یخواهد که درختی
را طراحی کنند. سپس او قسم تهای مختلف درخت،
مانند: برگ، شاخه، ريشه و … را به دانش آموزان نشان
می دهد و نام آنها را می نويسد. سپس از آنان می خواهد
که نشانهٔ جديد را در اين کلمات پيدا کنند و آن را
مشخّص نمايند.
را طراحی م یکنند. قسمت های « درخت » دان شآموزان
مختلف آن را م یشناسند و نشانهٔ (ِا  ه ه) را پيدا م یکنند
و دور آن را خط م یکشند تا روی آن را با قرمز بنويسند.
(فارسی  هنر علوم)
روش های تدريس: به يکی از روش های درس اوّل يا روش ابتکاری ديگر
مفاهيم پيشنهادی برای طراحی جورچين درس (اِ ِ ه ه)
١ استخری بزرگ که بچّ هها در آن مشغول شنا و بازی هستند و نرد ههای کنار آن مشخص است.
٢ خانه ای که پنجرهٔ آن باز است و باد پرده های آن را بيرون می برد.
٣ درختانی پر از ميوه که باد ميوه های آن را روی زمين ريخته است.
٤ چند جوجه زير درختان ميوه مشغول خوردن دانه هستند.
٥ چند کودک مشغول توپ بازی و يک پنجره ای که شيشهٔ آن با توپ شکسته است.
مفاهيم پيشنهادی برای طراحی جورچين درس (ش ش)
١ کودکی که از چشمانش اشک می ريزد. (گريه می کند)
٢ کودکی با انگشت خود رنگ را برمی دارد و نقّاشی می کند. (رنگ بنفش بهتر است)
٣ پشت شيشهٔ طلا فروشی چند انگشتر و گوشواره قرار دارد.
٤ کودکی در حال شانه کردن موهای دوستش است.
٥ کودکی که گوش خود را با گوش پاک کن تميز می کند.
« فارسی » فعّاليّت های کتاب
ببين و بگو
 تصوير پرندگانی که در حال درست کردن لانه هستند.
 پرندگان در لانه منتظر بيرون آمدن جوجه ها از تخم هستند.
 جوجه ها به دنيا می آيند و پدر و مادرشان به آنها غذا می دهند.
 پدر و مادر پرواز جوجه هايشان را تماشا می کنند.
١١١
درس هشتم : دريا  اردک
اهداف
١ آموزش صدا و نشانهٔ (ي ی) و (اُ ُ)
٢ تشخيص صدای (ي ی) و (اٌ ٌ ) در اوّل، وسط و آخر کلمات
٣ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با حروف خوانده شده
٤ توجه به نقش مادربزرگ در خانواده
٥ رعايت نکات ايمنی در کنار دريا
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
ي ی قايق  دريا  يخ  چای  قايقران  رویِ 
اُ ُ مادر بزرگ  اُتاق  اُردک  بُز
« کار » فعّاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
١ گوش کن و بگو: آشنايی با کلماتی که صداهای (اٌ ٌ)
و (ي ی) دارند.
در اوّل « ی» ٢ بگرد و پيدا کن: پيدا کردن کلم های که صدای
آن باشد و آشنايی با نام دو حيوان که صدای (اٌ) داشته باشند.
٣ به دوستانت بگو: نام بردن نکات ايمنی در مواقع حضور
کنار دريا، رعايت بهداشت فردی و ايجاد علاقه به انجام
کارهای شخصی
٤ نمايش: بيان احساسات نسبت به جانوران و تقليد صدا
و حرکات آنها
٥ کتاب خوانی: انتخاب نام برای کتابی که خوانده شده
١ بنويس: کلمه ها و جمله هايی با نشانه های
(ي ی) و (اٌ ٌ)
٢ کامل کن: بخش و صداکش در جدول
کامل کردن جمله ها
٣ جمل هسازی: نوشتن جمله برای تصويرهای
مختلف
٤ مرتب کردن: مرتب کردن جمله های درهم
ريخته و ساختن يک جمله. مرتب کردن حروف
به هم ريخته و ساختن کلمه
٥ نوشتن نام تصاوير
٦ کلمه سازی
روش های تدريس: به يکی از روش های اوّل يا روش ابتکاری ديگر
مفاهيم پيشنهادی برای طراحی جورچين درس (ي ی)
١ يک قايق، روی دريا شناور است.
٢ پيرمردی در يک هوای سرد زمستانی در حال خوردن چای است.
٣ کودکی در هوای آفتابی، (تک ههای يخ) را از يخدانی پراز يخ برم یدارد و در ليوان می ريزد.
٤ قايق شکسته ای در دريا ديده می شود که قايقران آن در آب افتاده و ناراحت است.
١١٢
٥ دريا آرام است و چند کودک در آن شنا می کنند.
« اٌ» عناوين پيشنهادی برای طراحی جورچين آموزش
١ مادربزرگ در اتاق مشغول قصه گفتن برای بچّه هاست.
٢ کتاب داستانی که در آن تصوير اردک و بز نقّاشی شده است و کودکی آن را می خواند.
٣ چند اردک با رنگ های زيبا به دنبال مادر خود به طرف رودخانه می روند.
٤ موشی که دُمش کنده شده و ناراحت است.
١١٣
درس نهم : لک لک  ورزش
اهداف درس
١ آموزش صدا و نشانهٔ (ک ک) و (و)
٢ تشخيص صدای (ک ک) و (و) در اوّل، وسط و آخر کلمات
٣ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با حروف خوانده شده
٤ آشنايی با انواع ورزش و نقش آن در سلامتی انسان
٥ شناخت جانوران مختلف و زندگی آنها
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
ک ک کبوتر  اردک  گنجشک  کندو  لک لک  کبک  می کند  کنار
 
و ورزش  سوارکار  وزنه بردار  داور  دونده  توانايی  ورزشکار
« کار » فعّاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
١ گوش کن و بگو: آشنايی با حيواناتی که در آب زندگی
می کنند. آشنايی با انواع ورزش ها.
٢ ببين و بگو: مسابقهٔ لاک پشت و خرگوش
٣ بگرد و پيدا کن: نام بردن حيواناتی که دارای صدای (ک)
در آخر کلمه باشند و نام بردن کلماتی که صدای (و) در وسط
آنها باشد.
٤ به دوستانت بگو: بيان احساسات درونی در رابطه با مراقبت
از حيوانات، نام بردن انواع ورزش های مورد علاقه.
٥ نمايش: نمايش دادن چند حرکت ورزشی (فوتبال و …)
٦ کتاب خوانی: بيان احساسات درونی در رابطه با کتاب
قرائت شده و نام بردن شخصيّت های داستان
١ بنويس: نوشتن کلمه ها و جمله های مربوط به
درس
٢ کامل کن: نوشتن نام تصاوير، ترکيب دو بخش
و ساختن کلمهٔ جديد، ترکيب صامت و مصوّت در
جدول
٣ جمله سازی: ساختن جمله برای تصاوير
٤ مرتّب کردن
٥ نوشتن نام تصاوير
٦ کلمه سازی
روش های تدريس: يکی از روش های درس اوّل يا روش ابتکاری ديگر
« ک» مفاهيم پيشنهادی برای طراحی جورچين مربوط به آموزش صدای
١ برکه با حيوانات کنار آن، شامل: اردک  لاک پشت  زنبور  خرچنگ  لک لک
٢ درختی با کندوی عسل که زنبورها به طرف آن م یروند و اردک نزديک درخت در آب
است.
٣ آسمانی که در آن کبوتران در حال پرواز هستند.
١١٤
٤ گنجشکی که يک کِرم را از زمين بيرون می کشد و بچّه گنجشک ها در لانه، روی درخت
هستند.
٥ سگی که می خواهد لاک پشتی را بخورد و لاک پشت در لاک خود پنهان می شود.
« و» مفاهيم پيشنهادی برای تهيّۀ جورچين آموزش
١ چند دونده در ورزشگاه می دوند و داور سوت می زند.
٢ چند سوارکار بر روی اسب خود سوار هستند و مسابقه می دهند.
٣ چند ورزشکار در حال وزنه برداری هستند.
٤ گروهی از بچّه ها واليبال بازی می کنند و داور سوت می زند.
٥  بچّه ها در صف در حياط مدرسه ورزش می کنند.
« فارسی » فعّاليّت های کتاب
ببين و بگو
 تصوير مسابقهٔ بين خرگوش و لاک پشت را نشان می دهد.
 خرگوش وسط راه به خواب می رود.
 لاک پشت آرام حرکت می کند و از خرگوش جلو می زند.
 لاک پشت برندهٔ مسابقه می شود.
به دوستانت بگو
 بيان احساس درونی در رابطه با مراقبت از حيوانات.
 علاقه به ورزش های مختلف.
نمايش
 چند تن از دانش آموزان انواع ورزش ها از قبيل سوارکاری، فوتبال، شنا، قايقرانی و …
را نمايش دهند و ساير دانش آموزان بايد حدس بزنند که چه نوع ورزشی است.
١١٥
درس دهم : پرواز  جنگل
اهداف درس
١ آموزش صدا و نشانهٔ (پ پ) و (گ گ)
٢ تشخيص صدای (پ پ ) و (گ گ) در اوّل، وسط و آخر کلمات
٣ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با حروف خوانده شده
٤ آشنايی با جنگل و جانوران آن و ايجاد علاقه به حفاظت از آن
٥ آشنايی با پرواز پرندگان و هواپيما
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
پ پ پر  پرستو  پروانه  هواپيما  پا  پرنده  توپ
 
گ گ جنگل  بزرگ  گرگ  گوزن  زندگی
« کار » فعّاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
١ گوش کن و بگو: شناخت حيوانات جنگل، نام
شروع م یشود. « پ» بردن چند چيز که با صدای
٢ بگرد و پيدا کن: شناخت حيواناتی که دارای
صداهای (گ) و (پ) باشند.
٣ به دوستانت بگو: بيان راه های مراقبت از
درختان، استفاده از وسيلهٔ نقليه در مسافرت و
آشنايی با وسائل نقليه.
٤ بازی: کلمه سازی با استفاده از صدای آخر
کلمهٔ بيان شده.
٥ کتاب خوانی: تغيير پايان داستان به صورت
دلخواه
١ بنويس: نوشتن کلمه ها و جمله های مربوط به
درس
٢ کامل کن: نوشتن نام تصاوير، کامل کردن جمل هها،
نوشتن کلمه های مناسب (او و) و (و) در جدول، کامل
کردن جدول، بخش و صداکشی.
٣ جمله سازی: ساختن جمله برای تصاوير مخلتف
و با کلمات مختلف
٤ تشخيص صداهای خوانده شده: صداهای خوانده
شده در جدول رنگ می شود.
رو شهای تدريس پيشنهادی برای آموزش شکل و صدای پ پ به يکی از روش های
درس اوّل
عناوين پيشنهادی برای طرّاحی جورچين: جورچينی سه تکّه از مفاهيم درس برای هر گروه
تهيّه شود تا دانش آموزان پس از درست کردن جورچين در مورد آن چه که می بينند، صحبت کنند.
مثلاً:
١ آسمانی که هواپيما در آن پرواز م یکند و پنجر ههای هواپيما مشخص باشد.
١١٦
٢ آسمانی با پرواز چند پرستوی زيبا (دسته جمعی) و پروانه هايی که روی گل ها پرواز می کنند.
٣ پرنده ای که در حال پرواز است و يکی از پرهايش کنده شده و به زمين می افتد.
٤ کودکی که با پدرش توپ بازی می کند.
٥ کودکی که موقع توپ بازی پايش آسيب ديده و توپ او هم پاره شده است.
رو شهای تدريس پيشنهادی برای آموزش شکل وصدای گ گ به يکی از روش های
درس اوّل
عناوين پيشنهادی برای طرّاحی جورچين: جورچينی سه تکّه از مفاهيم درس برای هر گروه
تهيّه شود تا دانش آموزان پس از درست کردن جورچين در مورد آنچه می بينند، صحبت کنند. مثلاً:
١ حيوانات وحشی جنگل شامل: (گرگ  پلنگ  گوزن)
٢ گربه ای که موش را دنبال می کند و سگ هم می خواهد گربه را بگيرد.
٣ پلنگ، گوزنی را شکار کرده و آن را می خورد.
٤ روباهی با بچّه های خود در حال خوردن يک خرگوش هستند.
٥ يک نهنگ بزرگ در دريا شنا می کند و از دور، جنگل پيداست.
١١٧
درس يازدهم : روزِ برفی  درخت
اهداف درس
١ آموزش صدا و نشانهٔ (ف ف) و (خ خ)
٢ تشخيص صدای (ف ف) و (خ خ) در اوّل، وسط و آخر کلمات
٣ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با حروف خوانده شده
٤ آشنايی با برف و بازی در روزهای برفی
٥ استفاده از لباس مناسب در روزهای سرد
٦ آشنايی با محلّ زندگی جانوران
٧ آشنايی با رودخانه و جانوران اطراف آن
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
ف ف کفش  کيف  آدم برفی  برف  آفتابی  فرزانه  فرشته  م یرفتم ما
کودکانيم
عباس يمينی
خ خ ملخ  خرگوش  شاخه  درخت  خانه  رودخانه شريف
« کار » فعّاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
١ گوش کن و بگو: آشنايی با محل زندگی جانوران،
آشنايی با فصل زمستان و پوشش مناسب اين فصل
٢ ببين و بگو: درست کردن آدم برفی در يک روز برفی
٣ بگرد و پيدا کن: شناخت وسايل شخصی که دارای
صدای (ف) باشند. آشنايی با کلماتی که صدای (خ)
غير آخر در آنها باشد.
٤ به دوستانت بگو: بيان احساسات درونی در يک
روز برفی و پرورش قوهٔ تخيّل
٥ کتاب خوانی: نام نويسندهٔ کتابی را که خوانده
بگويد. تعداد صفحات کتاب را عنوان نمايد.
١ بنويس: نوشتن کلمه ها و جمله های مربوط به درس
٢ کامل کن: نوشتن نام تصاوير، کامل کردن جمله ها با
توجه به تصوير، کامل کردن کلمات دو بخشی که دارای
صداهای (ف ف) و (گ گ) باشند، کامل کردن جمله ها
بدون تصوير.
٣ کلمه سازی: ساخت کلمه هايی که دارای صداهای (ف
ف)، (گ گ)، (ک ک)، (خ خ) و (پ پ) باشند.
٤ نوشتن بخش دوم کلمه ها: به بخش اول هر کلمه يک
بخش اضافه می شود و کلمه های مختلف ساخته می شود.
٥ مرتب کردن: مرتب کردن حروف يک کلمه و نوشتن آن
روش تدريس: يکی از روش های درس اوّل يا روش ابتکاری ديگر
عناوين پيشنهادی برای طرّاحی جورچين: جورچينی سه تکّه از مفاهيم درس برای هر گروه
تهيّه شود تا دانش آموزان پس از درست کردن جورچين در مورد آن چه که می بينند، صحبت کنند؛
مثلاً:
١ روز برفی که بچّ هها کيف به دست به مدرسه م یروند و برف به شدّت م یبارد.
١١٨
٢ کودکی که در برف ليز خورده و درِ کيفش باز شده و دفترش به زمين افتاده است.
٣ آسمانی ابری که خورشيد پيدا نيست و بچّه ها آدم برفی درست می کنند.
٤ بچّه ها در حال برف بازی هستند و کيف خود را به کناری گذاشته اند.
٥ بچّه ها در حال درست کردن آدم برفی هستند.
« خ خ » مفاهيم پيشنهادی برای جورچين مربوط به آموزش صدای
١ مزرعهٔ گندم که ملخ ها روی شاخه های آن هستند.
٢ درختی کنار رودخانه که يک ملخ روی شاخهٔ درخت است.
٣ بچّه ای که از درخت بالا رفته و شاخهٔ درخت شکسته شده و بر زمين افتاده است.
٤ خانهٔ خرگوش که پر از شاخه های درخت است.
١١٩
درس دوازدهم: همکاری  گل
اهداف درس
١ آموزش صدا و نشانهٔ (ق ق) و (ل ل)
٢ تشخيص صدای (ق ق ) و (ل ل) در اوّل، وسط و آخر کلمات
٣ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با حروف خوانده شده
٤ همکاری بين اعضای خانواده
٥ شناخت وسايل آشپزخانه و رعايت نکات ايمنی در استفاده از آنها
٦ توجّه به آداب اجتماعی (سلام)
٧ آشنايی با محل زندگی حيوانات
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
ق ق قاشق  بشقاب  چاقو  قوری  قند  قندان  اتاق
 
ل ل بلبل  لانه  گل  لبخند  سلام
« کار » فعّاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
١ گوش کن و بگو: نام بردن وسايلی که صدای (ق) داشته
باشند. دو کلمه که صدای (ل ل) در آنها شنيده می شود.
٢ ببين و بگو: کمک به پرنده های زخمی و مراقبت از آنها
دارند. تکرار « ق ق » ٣ بگرد و پيدا کن: کلماتی که صدای
دارند. « ل » کلماتی که صدای
٤ به دوستانت بگو: کمک به افراد خانواده، بيان احساسات
شخصی (اگر بال داشتی، به کجا می رفتی؟)
٥ نمايش: داستان ببين و بگو را نمايش دهيد.
٦ کتاب خوانی: بيان خلاصهٔ کتاب خوانده شده در کلاس
١ بنويس: نوشتن کلم هها و جمل ههای
مربوط به درس
٢ کامل کن: کامل کردن کلمات دو
بخشی، نوشتن بخش و صدا در جدول
٣ جمله سازی: کامل کردن جمل هها با
استفاده از تصاوير
٤ کلمه سازی: نوشتن کلماتی که آخر
آنها (ل) باشد. نوشتن اسم دو جانور با
« ق ق » نشانه های
٥ رنگ آميزی:رنگ کردن تصاويری
که صدای آخر آنها مثل هم است.
روش تدريس: يکی از روش های درس اوّل يا روش ابتکاری ديگر
« ق ق » مفاهيم پيشنهادی برای طراحی جورچين مربوط به آموزش صدای
١ مادر و دختری در حال چيدن سفره هستند و در آن بشقاب و قاشق م یگذارند.
٢ دختری که برای پدرش در يک سينی يک قوری و يک قندان پر از قند می آورد.
١٢٠
٣ کودکی در اتاق با چاقو دست خود را بريده است.
٤ پسری ميوه ها را در بشقاب می گذارد.
٥ کودکی در حال دويدن، قندانی که پر از قند است، برزمين می ريزد.
« ل ل » مفاهيم پيشنهادی برای طراحی جورچين مربوط به آموزش صدای
١ لک لک روی يک درخت بلند در کنار جويبار، لانه دارد.
٢ يک فيل با خرطوم خود آب می ريزد و خودش را می شويد. (در جنگل).
٣ ملخ بر روی شاخهٔ درختان کنار جويبار برگ می خورد و بلبل بر آن شاخه لانه دارد.
٤ بلبلی در قفس زندانی است و گريه می کند.
٥ کودکی در يک گل زار گل لاله می چيند.
« فارسی » فعّاليّت های کتاب
ببين و بگو
 تصوير پرنده ای که زير درخت افتاده است و امين آن را می بيند.
 امين پرنده را برمی دارد و به خانه می برد تا مداوا کند.
 امين با کمک خواهرش بال پرنده را می بندد و به او آب و دانه می دهند.
 امين و خواهرش آزاده بعد از درمان پرنده، او را آزاد می کنند.
١٢١
درس سيزدهم : نارنج و برنج  خروس خوش آواز
اهداف درس
١ آموزش صدا و نشانهٔ (ج ج ) و (اُ استثنا)
٢ تشخيص صدای (ج ج) و (اُ استثنا) در اوّل، وسط و آخر کلمات
٣ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با حروف خوانده شده
٤ آشنايی با شاليزار
٥ توجّه به چگونگی مراقبت از جانوران
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
ج ج نارنج  برنج  اين جا  جوجه  گنجشک
پنج 
اُ استثنا روشن  خود  خورد  دو  خوش
خورشيد
« کار » فعْاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
١ گوش کن و بگو: آشنايی با شاليزار و شناخت خورشيد
به عنوان منبع گرما و روشنايی زمين
٢ ببين و بگو: نوع غذای انسان و حيوانات مختلف و تفاوت
آنها
٣ بگرد و پيدا کن : کلماتی که نشانه (ج) در آخر آنها باشد.
کلماتی که (اُ استثنا) داشته باشند.
٤ به دوستانت بگو: دقّت در تصوير درس نارنج و برنج و نام
بردن عناصر تصوير، بيان کردن چگونگی مراقبت از جانوران
خانگی مثل خروس
٥ بازی: کامل کردن کلمات با گذاشتن يک حرف در آنها
٦ کتاب خوانی: نام بردن شخصيّت های داستان
١ بنويس: نوشتن کلمه ها و جمله های مربوط
به درس
٢ کامل کن: کامل کردن جدول کلمات
(خ خ) و (ج ج) کامل کردن جملات با توجّه
به تصاوير  کامل کردن جدول با توجه به
« و» صداهای مختلف
٣ جمله سازی: جمله سازی با کلمات درهم
ريخته، جمله سازی برای تصوير
روش تدريس: يکی از روش های درس اوّل يا روش های ابتکاری ديگر
« ج ج » مفاهيم پيشنهادی برای طراحی جورچين مربوط به آموزش صدای
١ يک شاليزار که در آن مردان و زنان کار م یکنند. (مترسکی که روی آن گنجش کها نشست هاند.)
١٢٢
٢ يک درخت نارنج که باغبان نارنج های آن را می چيند.
٣ خانه ای در شمال که در کنار آن مرغ و خروس و جوجه درحال دانه خوردن هستند.
٤ يک خانواده که مشغول خوردن برنج يا نارنج (چلو کباب و نارنج) هستند.
٥ کودکی که برای گنجشک ها برنج می ريزد تا بخورند.
« اُ استثنا » مفاهيم پيشنهادی برای جورچين مربوط به آموزش صدای
١ پرنده ای که به زمين نوک می زند و دانه می خورد.
٢ خورشيد در آسمان نمايان است و زمين را روشن کرده است.
٣ کودکی برای دو جوجهٔ خود دانه می ريزد. (يک خروس، يک مرغ، دو جوجه)
٤ پسری دوچرخه سواری می کند.
٥ کشاورزی در حال درو کردن گندم يا جو است.
« فارسی » فعّاليّت های کتاب
ببين و بگو
 تصوير کودکی که در حال غذا خوردن است و قاشق و چنگال در دست دارد.
 پرنده ای با نوک خود از زمين دانه برمی دارد و می خورد.
 حيوان علف خواری که در حال خوردن علف است.
 حيوان گوشت خواری که درحال خوردن گوشت است. (تفاوت نوع غذای حيوانات و انسان
و چگونگی خوردن آن بيان شود.)
١٢٣
درس چهاردهم : مهتاب  چشمه و چراگاه
اهداف درس
١ آموزش صدا و نشانهٔ (ه ه ه ه) و (چ چ)
٢ تشخيص صدای (ه ه ه ه) و (چ چ) در اوّل، وسط و آخر کلمات
٣ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با حروف خوانده شده
٤ توجّه دادن به نعمت های خداوند
٥ تقويت روحيه سپاسگزاری از خداوند
٦ آشنايی با چشمه و گياهان و چراگاه
٧ شناخت حيوانات اهلی
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
(ه ه ه ه) کوه  ماه  ستاره ها  آهو  به به
 هوايی  مهتاب  مهربان
جشن در آسمان ناصر کشاورزی
چ چ چوپان  چراگاه  قوچ  چشمه
 چادر  قارچ  چه  می چرند
« کار » فعْاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
در « ا » ١ گوش کن و بگو: تشخيص صدای (ه ) و
کلمات مختلف، بيان کلماتی که (چ چ) دارند.
٢ بگرد و پيدا کن: پيدا کردن کلمه هايی که يکی از
نشانه های (ه ه ه ه) و صدای (چ) غيرآخر دارند.
٣ به دوستانت بگو: نام بردن چيز هايی که شب ها در
آسمان می بينيم.
٤ کتا بخوانی : بيان احساسات نسبت به قسم تهای
مورد علاقه در داستان خوانده شده در کلاس
١ بنويس: نوشتن کلمه ها و جمله های مربوط به درس.
٢ کامل کن : کامل کردن کلمات با گذاشتن حرف مناسب
در جای خالی. کامل کردن جملات با نوشتن نام تصاوير
٣ جمله سازی: جمله سازی برای تصوير
٤ رنگ آميزی: نوشتن نام تصوير و رنگ آميزی کلماتی
که صدای (ه ه ه ه) دارند.
٥ تشخيص کلمات هم آغاز مثل چرخ، چادر
٦  کلمه سازی: کلمه سازی با يک نشانهٔ مشترک
روش تدريس: يکی از روش های درس اوّل يا روش های ابتکاری ديگر
مفاهيم پيشنهادی برای جورچين مربوط به آموزش صدای (ه ه ه ه)
١ تصويری از شبی مهتابی که بچّه ها به آسمان نگاه می کنند.
١٢٤
٢ آسمانی پر از ستاره که ماه و شهاب هم در آسمان مشخص است.
٣ يک ماهی در حوض است و تصوير ماه در آب است. (شب مهتابی)
٤ منظره ای از کوه و ماه و ستاره ها که در آن آهو ها گردش می کنند.
٥ سبدی از ميوه ها شامل: به، هلو و...
« چ» مفاهيم پيشنهادی برای تهيّۀ جورچين آموزش
١ چوپانی که برای گوسفندان نی می زند و گوسفندان در چراگاه م یچَرند.
٢ چوپانی کنار چشمه نشسته است و قوچ ها و گوسفندان کنار رودخانه می چرند.
٣ کودکی از کنار چشمه قارچ می چيند.
٤ چوپانی با چاقو هندوانه ای را پاره می کند و پوست آن را به قوچ ها می دهد.
٥ زنان و مردان عشاير که در چادر زندگی می کنند.
١٢٥
درس پانزدهم : ژاله و منيژه  کتاب خوانی
اهداف درس
١ آموزش صدا و نشانهٔ (ژ) و (خوا  خا)
٢ تشخيص صدای ( (ژ) و (خوا  خا) در اوّل، وسط و آخر کلمات
٣ توانايی خواندن و نوشتن کلمات با حروف خوانده شده
٤ آشنايی با انواع گل ها و راه های مراقبت از آنها
٥ ايجاد علاقه به مطالعهٔ کتاب
٦ احترام به يکديگر و ابراز علاقهٔ اعضای خانواده نسبت به همديگر.
نشانه کلمات جديد شعر شاعر
ژ ژاله  منيژه  پژمرده
 
خوا  خا خواندن  خوابيدن  تخ تخواب  خواهر م یخواند
« کار » فعْاليّت های کتاب « فارسی » فعّاليّت های کتاب
١ گوش کن و بگو: چگونگی مراقبت از گل ها، بيان کلماتی که (خوا)
دارند، تکرار کلمات
٢ ببين و بگو: کاشت گياه
٣ بگرد و پيدا کن: پيدا کردن کلماتی که در آنها صدای (ژ) و (خوا) باشد.
٤ به دوستانت بگو: زمان مناسب خوابيدن، بيان احساسات شخصی در
مورد دوست داشتن گياه و گل
٥ نمايش: کاشتن دانه و آب دادن به آن
٦ کتاب خوانی: نقّاشی کردن قسمت مورد علاقهٔ کتاب خوانده شده در
کلاس
١ بنويس: نوشتن کلم هها و
جمل ههای مربوط به درس.
٢ کامل کن : کامل کردن
جملات و نوشتن نام تصاوير
٣ جمل هسازی: ساختن
جملهٔت صوير
٤ نوشتن کلمات با صدای
(ژ)
٥  کلمه سازی: کلمه سازی
با بخش مشترک (خوا)
روش تدريس: براساس روش های درس اوّل يا روش ابتکاری ديگر
:« ژ» مفاهيم پيشنهادی برای تهيّۀ جورچين آموزش
١ ژاله و منيژه به گل آب می دهند.
٢ گلدانی که يک گل پژمرده در آن است.
٣ مادر با نخ و کاموا ژاکت می بافد.
١٢٦
٤ آمبولانسی در خيابان آژير می کشد و چند ماشين مختلف و يک ماشين ژيان هم در خيابان
هست.
٥ راننده ای ماشين خود را در گاراژ پارک می کند.
:« خوا » مفاهيم پيشنهادی برای تهيّۀ جورچين آموزش
١ مادر کتاب داستانی می خواند و امين وآزاده کنار او نشسته اند.
٢ کودکی نقّاشی می کشد و کودکی ديگر، کتاب می خواند.
٣ کتاب خانه ای پر از کتاب است و کودکی از آن کتاب برمی دارد.
٤ مادر پس از نماز، قرآن می خواند.
٥ کودکی در تخت خواب، خوابيده است.
« فارسی » فعّاليّت های کتاب
ببين و بگو
 تصوير امين و آزاده که در حال کاشتن دانه هستند.
 گلدان را پشت پنجره جلوی نور خورشيد قرار می دهند.
 به گلدان آب می دهند و دانه جوانه می زند.
 جوانه رشد کرده است و بچّه ها از ديدن آن خوشحال می شوند.
بگرد و پيدا کن
 کلمه ای که صدای (ژ) در اوّل آن باشد. (ژاله، ژيان، ژاکت و...)
 سه کلمه که صدای (خوا) در آنها باشد. (خواهر، می خواند، تخت خواب)